Quantcast
Channel: Versos e Aloumiños
Viewing all 1127 articles
Browse latest View live

LEMBRANZAS DUN CONFINAMENTO QUE COUTOU MOITAS ILUSIÓNS

$
0
0

 

Antonio G. Teijeiro (Foto de Ricardo Grobas)
                                                                                          

Aínda que unha segunda vaga de contaxios está a producirse, o confinamento vivido a partir do mes de marzo foi moi duro, tanto pola redución de actos e de afectos, coma da incerteza de cando podía rematar.

Antonio García Teijeiro rememora nestas liñas o que para el supuxo eses día de enclaustramento forzoso.


Rúa do Príncipe baleira
Rúa do Príncipe, baleira a finais de marzo.
                                                                            


Foi un tempo doloroso que, na súa proxección, aínda non rematou. Difícil esquecer tanta morte, tanto abandono dos anciáns, tanta hipocrisía, tanta desvergonza por parte da extrema dereita –neste país non hai dereita homologable ao resto de Europa, agás as nacionalistas-, tanto odio sementado na cidadanía por parte dos mesmos, tantos intereses dos de sempre, tanta manipulación por parte dos “grandes medios” de comunicación (cada vez menos grandes e rastreiros) e tanta cegueira dunha parte da poboación, carente de sentido crítico e de cultura ética e política. Non, non imos saír mellores.

Por todo iso, e por moito máis, este confinamento que sufrimos durante case tres meses foi para min un suplicio.  A incerteza do que a COVID-19 significaba, sumiume nun estado de ánimo que non recordaba.

     Custábame concertarme na lectura, pero seguía a ler. Custábame conciliar o sono e daba mil voltas inquieto na cama. Non fun quen de escribir ata case o remate dese confinamento. Notábame irritable e non vin un telexornal en todo este tempo. Con ler os xornais dixitais tiña dabondo.

    

Ludwig Van Beethoven
                                                                                                    

   Nesta situación tan atípica, houbo, ademais da lectura, tres actividades que me axudaron a non volverme máis tolo do que un xa está normalmente:

-         Por unha banda, escoitei moita música. Aproveitei para facer monografías amplas dos grandes músicos, das grandes bandas e dos diversos xéneros que impulsaron o meu gusto pola música. Así gocei de Bob Dylan e dos Beatles, claro, pero tamén de L.Cohen, Neil Young, David Bowie, Patti Smith, Joan Baez,The Rolling Stones, The Who, Jethro Tull, Pink Floyd, Creedence, Led Zeppelin, Kinks, Miles Davis, John Coltrane, Howlin´Wolf, Muddy Waters, Beethoven, Schubert, Bach, Brassens, Brel, Ferré ou os cantautores españois, en especial de Luis Eduardo Aute, tristemente falecido durante este tempo tan negro.

         

Por  outra banda, fíxenme socio dunha interesante plataforma de cine e vin moitas películas de difícil acceso por vías normais. Moito cine europeo descoñecido pero excelente, cine latinoamericano e asiático. Todos os  días, ás seis da tarde, Susi e mais eu, diciamos: “Imos ao cine”.

-         


E  finalmente, o meu compromiso coa poesía fíxose realidade a través de case 115 vídeos lendo os meus versos  para que os e as docentes levasen ao seu alumnado  a palabra poética. Fun consciente do tremendo esforzo do profesorado para levar adiante un labor complicado, cuns medios  exiguos e facendo traballos que eran moi diferentes do que a maioría desexaba nesta situación tan caótica. Outra, vez a administración galega actuaba con ningún sentido que procurase a eficiencia. Pero isto merecería outro artigo. As peticións chovíanme dende moitos puntos. Eu correspondía encantado. Vídeos para mestras e mestres, para bibliotecas, escolas, xornais, diversas ANPAS, editoriais, librarías, asociacións culturais, movementos sociais…Unha fermosa loucura. Mentiría se dixese que supuxo un esforzo tremendo todo isto. Ao contrario, esta actividade deume azos para sobrelevar a situación, para sentirme útil e para verlle un sentido á miña vida nas terribles condicións en que estabamos.

 

Con Martiño
                                                                                                      

Neste tempo tan negro, doéronme moitas cousas a nivel persoal, comezando polo afastamento físico coas persoas. Eu, que son tan afectivo, sentía que me estaban a roubar eses bicos, esas apertas, esas mans cheas de afecto que son unha parte importante da miña existencia. Deixando á parte o dito sobre a oposición tan noxenta coma fonte de crispación, houbo algunhas cousas que me prexudicaron  de xeito evidente. Entre elas, a cancelación da presentación de Presencias marcadas y otras presencias, que se ía presentar no Club Faro en marzo, unha chea de encontros programados en centros de ensino, a viaxe que en setembro ía facer a Cuba para participar nunhas xornadas de LIX con escritores hispanoamericanos. Pero especialmente, as familiares que me tiveron afastado de persoas que quero e, sobre todo, a suspensión da viaxe dende os EE.UU. do meu fillo, da miña nora e da miña neta Libby, que ían estar en Vigo un mes (viaxe a París incluída). Isto é algo moi duro pola distancia que nos separa fisicamente. Agora haberá que agardar un ano (e que non pase nada raro) para poder abrazalos. Tremendo.

Susi con Libby en EE UU o ano pasado


 Por se isto non fose abondo, a morte do meu querido amigo Luis Eduardo Aute, tinguiu máis de negro o panorama nesta pandemia. Foi unha noticia terrible o seu pasamento. Aute non estaba ben, pero tampouco para que se producise o fatal desenlace. Deixou un baleiro ben fondo no meu ánimo e só escoitar as súas cancións me serena.

Luis Eduardo Aute (Foto Público)
                                                                                      

     Remato afirmando que non imos aprender. Virá unha época moi dura, na que a industria cultural vaino pasar mal como non haxa conciencia política. E temo que non a vai haber. Grupos teatrais, músicos, editoras, librarías, promotores de eventos, escritores e escritoras e demais están atravesando unha situación dunha enorme dureza. E un arrubíase perante a actitude de certas institucións, ás que non lles importa a cultura máis que para figurar. Non asumen a riqueza da cultura de verdade, esa que manteñen os e as artistas a base de moito sacrificio e sentíndose abandonadas completamente.

Moi triste realidade nun país, Galicia, dunha gran forza cultural e innovadora, sempre dependendo do voluntarismo da xente.

    

     Receo desta sociedade que se deixa enganar e manipular polos poderosos. Hai unha tremenda falta de educación cívica, de cultura social e democrática. Vivimos nun país, España, que dista moito de ser unha democracia consolidada. O franquismo pervive nas distintas institucións e cada día que pasa crispa máis a convivencia, grazas ao apoio dos votos de tanta xente que fai do acto de votar unha dependencia lamentable de certos partidos, como se fosen equipos de fútbol.

      A min, que tan mal o pasei en moitos intres deste confinamento, ademais das persoas que quero, sempre me quedarán as artes para seguir respirando. Entre a música, a literatura e o cine intentarei seguir sendo eu mesmo.


Policarpo Sanz, a primeiros de abril
                                                                                 

                                                                                                                                                 ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO


DARDO POÉTICO (LXVI) LOUISE GLÜCK OBTÉN O PREMIO NOBEL DE LITERATURA 2020

$
0
0

 




Acaban de concederlle o  Premio Nobel de Literatura, “pola súa inconfundible voz poética que con austera beleza fai universal a existencia individual”, sinala o xurado da institución que outorga o galardón. Falo de Louise Glück e alégrome. Descubrín a poeta estadounidense alá polo ano 2006. Pre-Textospublicaba o seu poemario El iris salvaje, traducido polo escritor Eduardo Chirinos. Folleeino na libraría e veu comigo para a casa.

     

Louise Glück

     Axiña fiquei deslumbrado pola beleza dos seus versos e pola creación dun universo particular que rabuña no lector ata facelo cómplice da súa fatalidade. Era o primeiro poemario que se publicaba de Louise Glück en España. Unha marabilla. Lembro que dous anos máis tarde me rendín a outro libro, tamén publicado por Pre-Textos: Ararat.

     


     Isto dicía a nosa poeta no seu libro de ensaios sobre a poesía: “Os poemas non perduran coma obxectos, senón coma presenzas. Cando les algo que paga a pena lembrarse, ceibas ao mundo un espírito compañeiro. Eu leo poemas para escoitar esa voz. Escribo para falar a aqueles a quen escoitei”. Síntome, abofé, moi identificado con estas palabras. Pura realidade poética.

     



     Para celebrar este merecidísimo galardón, deixo aquí un poema, chamado Confesión, pertencente a Ararat, para que vos animedes a penetrar no mundo poética de alguén que “ten soños coma calquer pero que aprendeu a agachalos”.


Decir que nada temo

sería faltar a la verdad.

La enfermedad, la humillación,

me atemorizan.

Tengo sueños, como cualquiera.

Pero aprendí a ocultarlos

para protegerme

de la plenitud: la felicidad

atrae a las Furias.

Son hermanas, salvajes,

que no tienen sentimientos,

sólo envidia.

 

                                                                                          (Tradución do inglés de Abraham Gracera)


"REFLEXIONES DE BEBÉS ANÓNIMOS", UN LIBRO QUE DEMUESTRA EL INGENIO Y LA SABIDURÍA DE PACO ABRIL

$
0
0


                                                                                                 Paco Abril


Sobre  Reflexiones de bebés anónimos, de Paco Abril

 

 

Sé de Paco Abril desde hace ya muchos años. Siempre lo he admirado por su manera tan personal de ver el mundo y la literatura. Paco es un hombre exigente con lo que le rodea, con lo que se hace, con lo que se dice, pero también con lo que, pese a su sabiduría, crea y reflexiona él.

 

     Tengo en mis manos este libro tan necesario como hermoso.

 

     Reflexiones de bebés anónimos– que así se llama – es un delicioso conjunto de piezas literarias, de joyas de ficción que te conmueven y sorprenden desde el principio.

 


     Hace algún tiempo recibía en mi correo electrónico estos relatos que se publicaban en prensa. Paco me los enviaba puntualmente y yo gozaba lo indecible con cada uno de ellos. Cuando leía el cuento que me mandaba, ya estaba deseando leer el siguiente y cruzaba los dedos para que no se olvidara de regalarme el que iba a escribir a continuación..

Paco no se olvidó jamás para mi satisfacción de leer y de gozar de unas lecturas originales, imaginativas, todas ellas llenas de amor a eses seres humanos, pequeños que no idiotas; niños y niñas pero no pequeños adultos; personas en formación cansadas de no tener derechos como tales.

 

     Sentí, desde el primer momento, que me encontraba en el mismo mundo que esos bebés de entre un año y casi tres respiraban. Su manera de hablar me pareció tan cercana, que llegué a sentir el efecto de lo inmediato y de lo cotidiano.

 

En estas piezas maravillosas se hace patente la enorme experiencia de Paco Abril en su faceta de ensayista, de contador de cuentos, de poeta, de persona abierta a una realidad que no le gustaba demasiado.

 

     A través de la ficción, pone el dedo en la llaga para que los adultos seamos conscientes de que hay que tratar, de mirar, de dirigirnos a ellos de una manera diferente a como lo hacemos en general. Dejar de infantilizarlos, de sobreprotegerlos, de robarles ciertos sueños con un afán – equivocado – de pensar más de la cuenta por ellos por su propio bien. Y que tengamos presentes, también, que la mirada de un niño aporta, muchas veces, mucha claridad en el día a día.

 

     Ahora sigo teniendo Reflexiones de bebés anónimos en mis manos. Vuelvo a leer, ya como libro, estas piezas literarias y, sin duda, me encuentro más a gusto en el mundo. Lo comprendo mejor porque oigo a estos bebés y siento que los escucho. Que aprendo a saber escuchar (algo que no es fácil). Hasta me siento menos vulnerable como ser humano. Y capaz, además, de hacerlos más visibles que nunca y lo dice una persona que los ha hecho visibles una y otra vez a través de la docencia y de mi obra literaria.

 

     Y ya termino.

 

     Gracias, Paco, por este libro, por tus lecturas, por tu creatividad infinita, por todo lo que llevas hecho a lo largo de tu vida para que la infancia tenga  siempre una presencia importante en sí misma, en una sociedad que la ha minusvalorado con demasiada frecuencia.

 

    Y te dejo mi cariño perpetuo,mientras leo a Laura que, con sus 19 meses, constata a diario que los adultos somos muy difíciles de entender.

 

     A ver si consigo ayudarla en su esfuerzo por descifrar nuestros extraños comportamientos.

 

 


                                                                                    Antonio García Teijeiro

 (Son estas unas palabras escritas para la presentación del libro en Gijón a finales del año pasado)


ESCAPARATE POÉTICO (CXXIV) Rosalía Fernández Rial

$
0
0



                       ROSALÍA FERNÁNDEZ RIAL (A Costa da Morte, 1988)

 

 

 


CANDO A CULPA É DE TODOS

 


Cando a culpa é de todos,

a enerxía conxunta

cambia de bando.

A inercia do seu xiro

érguenos,

víranos o sentido do corpo

e deixa por ronsel

unha coreografía.

Todas as persoas

depositamos

o significante da pedra

Rosalía Fernández Rial

na mesma matriz.

Aprende

 a andar a danza                                                                                                      

nos nosos gateos,                                                                            

balbucen música                                                          

e escultura                                                                                                  

no milladoiro

erixido por nós.

Parimos entón.

Só os símbolos

da arte

outorgan

significado

á especie que somos.

Nace a evolución.

 

 

 





Eu, sen embargo, son libre,

libre coma os paxaros,

que me aniñan nos pés,

aves migratorias

fundandoen cada pegada,

un pequeño país.

Sobre o teclado acuático

da superficie

compoñemos

sinfonías

de auga e vendaval:

deixamos por estela


o arquipélago

da nosa partitura,

para que o seu voo

escriba sobre o baleio

o son da palabra Mar.

 

 

 


NINGÚN DESTINO…

 


NINGÚN destino xa trazado

conduce a un outro lugar;

non hai Mecas

alternativas, espontáneas, diferentes:

Ningures é o único lugar onde nacer muller. Mais…

Ningún mapa deixou de existir

cando a travesía concluíu.

Ningunha partitura desapareceu

ao rematar a canción.

Ningún silencio borrou

inxurias antes pronunciadas.

Ningún lector coñece, sequera, a metáfora final.

Ningunha poeta sobrevive

a que cale o derradeiro verso.



(Do libro Árbores no deserto, editado pola Ed. Galaxia, 2020)

 

 

 

 

 

CATAVENTO DE POEMAS INFANTÍS (LXXV) " Porque te quero", de Baldo Ramos

$
0
0

 




                                        BALDO RAMOS  ( Celanova, 1971)

   

 

 

ALTRUÍSMO

 

 

Hai palabras gratis

como ola.

 

Palabras que non costan nada

Baldo Ramos (Foto de Santos Díez)

como quererte.

 

Palabras que valen pouco

comomañá.

 

Palabras que saben a menta

como silencio.

 

Palabras que nunca dormen

como soñar.

 

Hai palabras que sempre volven

como eco.

 

 E palabras que nunca reclaman

como dar.

 

 

 

 

VIDA DE ACUARELA

 

 

O arco da vella

é unha piruleta de cores.

 

Amorodo os teus labios,

amarelo o teu pelo,

azul os teus ollos,

violeta o corazón.

 

O verde resérvoo

como a única excusa que teño

para estar sempre xuntos.

 

O arco da vella está feito

con todas as bágoas dos nenos

que nunca choran.

 

Amorodo o teu segredo,

amarela a miña voz,

azul o camiño de volta,

violeta a incomprensión.

 

Gardo o verde para pintar a chuvia

que dilúe o azucre do noso amor.

 

 

 

 

RENUNCIA

 

 

Vistes nalgunha ocasión

unha flor con sombreiro?

Presentación en Vigo. Febreiro, 2020

 

Quen non a teña visto

que non desespere.

 

As metáforas non sempre medran

nos invernadoiros.

 

Escribir unha flor

como quen esquece un segredo.

 

Levantar o sombreiro

como quen saúda

un saltón.

 

Se me dás a man

levareite moi lonxe.

 

Se non queres vir

ficarei contigo.

 

 

 

 

PRIMEIRO  POEMA DE ALDARA

 

 

Ollos de escuridade.

 

Mocos tristes de rato vello.

 

Abrazos de pólas verdes.

 

Un suspiro redondo coma o sol.

 

Polbo de mar doce.

 

O cariño do rinoceronte.

 



(Do libro Porque te quero, editado por Ed. Galaxia, 2019)





REMUÍÑO DE LIBROS (69) "Plan de rescate", de Antía Yáñez

$
0
0

 




TÍTULO:Plan de rescate.

 

AUTORA: Antía Yáñez.

 

ILUSTRACIÓNS: Xiana Teimoy.


 

EDITORIAL: Xerais. Colección : Merlín.

 

 

Plan de rescateé unha novela que vén avalada por ser a gañadora da terceira edición do Premio Agustín Fernández Paz pola Igualdade 2019, convocado polo Instituto de Estudos Chairegos, o Concello de Vilalba e Edicións Xerais de Galicia.

     A súa autora, Antía Yáñez, estase a converter nunha das voces novas e comprometidas dentro da narrativa infantil e xuvenil das nosas letras. Comprometida cun mundo mellor, inclusivo e plural, onde as diferenzas sumen e non existan as etiquetas.

Antía Yáñez  (Foto FdV)


     Trátase dunha historia que é contada por unha das protagonistas, Noela, unha nena de dez anos moi curiosa e observadora que xunto  a Xeila, Héitor e Aldán, compañeiros todos da aula de apoio,aprenderán que grazas a amizade e ao traballo en equipo as dificultades se superan moito mellor entre todos, a pesar das limitacións físicas ou psíquicas de cadaquén.


     Ao longo dos oito capítulos, escritos cunha prosa directa e clara na que se combina o diálogo xunto á narración, o lector sentirase cómplice non só dos actos senón tamén dos pensamentos e sentimentos dos personaxes a través da vivencia dunha aventura na que por primeira vez, se van converter nos heroes do colexio onde estudan. Todo comezou coma un día máis, estando os compañeiros coa profesora na clase ata que se escoitou un ruído estraño que fixo que desaparecese a mestra e que os alumnos tivesen que actuar por si mesmos, enfrontándose aos seus medos.


     As ilustracións de Xiana Teimoy céntranse sobre todo nos personaxes aos que dota de vida.


                                                       Unha pequena mostra do dito:


Páx.19: “A Héitor simplemente, en ocasións, dálle o mal[…]Faino sen querer. Non pode evitalo. O seu cerebro envía ordes confusas ao resto do corpo…” “Ninguén sabe ben cal é a causa. Tampouco importa. É típico da xente adulta intentar entendelo todo”.

Páx.25: “Cada persoa ten os seus defectos, que lle imos facer, pensei”

Páx.56: “ Porque é máis sinxelo anoxarse cos máis que con unha mesma”

 

                                                                                                                                                


                                                                                                                                             ALBA PIÑEIRO

 

 


FAÍSCAS (2) "Víctor Jara: o dereito de vivir en paz"

$
0
0

 


Un dos maiores praceres que teño como xubilado é o de ler ata ben tarde e de escoitar música a partir das doce da noite. Nese intre, prendo a miña pipa e poño música para gozala en soidade. Ás veces tamén leo; outras, pola contra, déixome levar simplemente polas cancións do músico ou grupo que está a soar ou polos instrumentos dunha orquestra e, xa que logo, pola intimidade  da música de cámara. Gozo moitísimo deste tempo que transcorre entre o fume da pipa e a emoción da música escollida.

    Levaba un mundo sen escoitar a Víctor Jara. Hai uns días recuperei a súa luz nunha compilación moi completa da súa obra que mercara noutrora. Víctor Jara deixoume, unha vez máis, sen respiración. Non me estrañou que o fascismo, ao que se enfrontou, acabase con el: sempre estivo á beira do pobo oprimido, dos traballadores, dos pobres. E iso era máis, moito máis, do que o poder podía soportar. Este cantor, coa súa guitarra e con esa voz cálida e sinxela que lle saía da alma, estaba a dicir palabras moi directas na defensa dos oprimidos. Velaí o seu pecado.

     Tanto a vida e a obra de Víctor Jara van medrando para se converteren en transmisoras das súas vivencias e do compromiso fiel cos desfavorecidos. O cantor chileno dedicou a súa vida a loitar con honestidade contra a inxustiza social provocada polas elites poderosas que coutaban os dereitos máis elementais dos traballadores. Nas súas cancións e na súa actitude -ambas dunha coherencia sen límites- está a voz do pobo por unha razón indiscutible: Víctor formaba parte del. Non esqueceu endexamais a súa orixe campesiña e non se afastou nin un milímetro desas xentes que tanto amaba. Todo o seu cancioneiro está enchoupado de amor: de amor á muller, sen dúbida, pero tamén ao traballo, á terra e á loita. E como di o folclorista mexicano René Villanueva, Víctor Jara “representou decote ese amor profundo e universal, expresado sempre con sinxeleza e poesía”. E zumegando emoción, engadiría eu.

     Víctor Jara consegue nas súas cancións algo verdadeiramente difícil: crear unha atmosfera especial. Iso foi o que eu sentín con esa marabillosa presada de cantos á dignidade humana, palabras envoltas en música que me conmoveron unha vez máis. Son temas eternos. Son unha chamada que sentín dentro de min para lembrarme a imposible extinción da súa mensaxe. E contaxioume, unha vez máis, esa reivindicación constante, expresada con moito tino, nunha das súas cancións: o dereito de vivir en paz. Comprendín axiña que vou escoitalo máis veces neste remanso entre o fume da pipa e a emoción da súa voz ateigada da autenticidade que desprenden as súas verbas.

     E para estes tempos tan convulsos que estamos a vivir, a mensaxe de persoas como Víctor Jara convértese nunha necesidade incuestionable.

  


                                                          

                                                                                                                                         ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO

CRÍTICA, NA REVISTA "PEONZA", DA ANTOLOXÍA TRADUCIDA AO CASTELÁN "DIJO EL RATÓN A LA LUNA" de Antonio García Teijeiro

$
0
0

  


Con prólogo y selección de Fran Alonso, Dijo el ratón a la luna… es una antología de la poesía de Antonio García Teijeiro que reúne poemas de una trayectoria de treinta años plasmada en libros que van de Nenos, su primera obra de 1988, hasta el más reciente, Poemar o mar, de 2016. Entre uno y otro, dos docenas largas de títulos que muestran una dedicación continuada a la poesía para niños recompensada en 2017 con el Premio Nacional de Literatura Infantil.

 




El libro nos permite contemplar un recorrido literario coherente en el que aparecen diversas constantes temáticas que se corresponden con las preocupaciones vitales y las pasiones del autor: el amor, la contemplación de la naturaleza, el mar, la música, el juego, la paz frente a la guerra y a la injusticia, la infancia. Aborda esos asuntos con una mirada sensible y alerta, como corresponde a su condición de poeta, pero también con espíritu lúdico y un humor que se adentra a menudo en el territorio del nonsense. García Teijeiro se expresa a través de la síntesis, lo que le permite concentrar sentimientos e impresiones en poemas breves escritos en versos invariablemente de arte menor. Esa brevedad acentúa el sentido musical de sus composiciones; el ritmo y la rima cobran un protagonismo especial y reclaman que el poema sea leído en voz alta para disfrutar plenamente de su cuidada sonoridad. Juega con frecuencia con la disposición tipográfica de los versos, a la manera de las vanguardias, al tiempo que sabe incorporar la influencia de la tradición oral.

 

                                              Ilustración de Xosé Cobas

Xosé Cobas aporta una interpretación gráfica que enriquece la obra. Realiza una lectura muy personal que siempre tiene un carácter poético, con ilustraciones sutiles que muestran su maestría con el dibujo y su dominio de la técnica pictórica. Delicadas veladuras, formas que se difuminan, una luz que adquiere mil matices y una visión decididamente personal del texto dan como resultado imágenes que son verdaderos poemas visuales. (DGV)


A LUZ DAS PALABRAS (75) Xavier Estévez

$
0
0

 



Outra vez, en Versos e aloumiños, a voz necesaria de Xavier Estévez. E de novo nesta sección tas especial que contén textos dunha maneira moi especial. En A luz das palabras, xa o seu nome o di todo: esas verbas de persoas, que teñen tanto que dicir, aluman a lectura dos fieis seguidores/as do noso blog-revista para alegría de todos eles. E a palabra de Xavier Estévez, coma sempre,  reloce con brillantez, porque é un escritor sumamente comprometido coa literatura e co ser humano.

     De novo, Xavier, moitas grazas, por este conto tan inspirador.



Xavier Estévez



Xavier Estévez naceu en Bruxelas no ano 1969, fillo de emigrantes. Na capital de Bélxica pasou os seus primeiros anos ata finalmente regresar coa súa familia a España no ano 1977. Tras estudar EGB en Vigo, faría BUP e COU no Instituto da Guía da mesma cidade. En 1987 comezou os seus estudos de Maxisterio en Pontevedra para rematar en 1990. Os seguintes doce anos pasaraos dando clase en diferentes escolas públicas de Galicia, ata entrar no ano 2003 no Colexio Divino Salvador (Vigo), onde segue traballando na actualidade dando clase de Primaria.

Dende moi novo sentiu unha grande atracción pola lectura e pola escrita. Os seus primeiros contos datan de cando tiña nove anos e o seu primeiro relato foi publicado (Faro de Vigo) á idade de dezaseis. Precisamente ese mundo infantil-xuvenil vivido polo autor, é o que aparece reflectido nos seus libros..

A súa obra é a seguinte:

  • A lenda do Rei Lobo (Editorial Tambre, 2008)
  • A rapaza da fiestra (Editorial Tambre, 2010). Traducida ao castelán como La chica de la ventana (Edelvives, 2018) e ao éuscaro como Leihoko neska (Edelvives, 2020).
  • O corazón da maxia (Xerais, 2015)
  • Todos os soños (Editorial Tambre. 2015)
  • Avións de papel (Xerais, 2017)
  • Kibuko (Oqueleo, Santillana, 2017)
  • Aqueles momentos que perdemos (Oqueleo, Santillana, 2019)
  • Os camiños do vento (Xerais, 2019). Col. Merlín. (Infanto-xuvenil)


                                                                                                    A  PARTIDA

                                    

- Tes que marchar – dixera lacónico o seu pai coa mirada ensombrecida. E el rematara de cear rumiando aquelas palabras con tristeza. Ao rematar, saíu fóra e sentou na herba apoiando as costas nas luídas pedras do pozo. Ao lonxe escoitou o débil tanxido da campá da igrexa. As galiñas cabeceaban no luscofusco amparadas polas sombras que nacían. O sol, xa desaparecido, botaba á terra as últimas franxas de luz sobre o horizonte, onde se recortaban as siluetas dos afastados pinos. Levantouse unha brisa fresca que removeu o po da leira en pequenos remuíños e empezou a refrescar. Carlos decatouse de que pronto caerían grandes gotas de chuvia. A terra ulía a electricidade presaxiando outra daquelas tormentas de agosto. Ao lonxe, uns alustros iluminaron o val coa súa luz azulada. O rapaz escudriñou a inmensidade contemplando aquel mar de nubes grises e negras que axiña a escuridade cubriría.

O seu pai sentou ao seu carón. Aos seus cincuenta anos víase maior, maior e fatigado. Canso, demasiado canso.

- Xa o falei coa túa nai – comezou a dicir para retomar a conversa -. Está decidido.

O home, que nunca fora moi falador, rebuscaba no seu interior palabras que expresaran ben todo o que tiña que dicir. Non era doado. Pasou a man polo seu cabelo branco, e logo, sen saber que facer coas mans, deixounas sobre os xeonllos.

O rapaz sentiu que un enorme peso ameazaba con deixalo sen aire.

- Eu non quero ir…

- Aquí – continuou seu pai como se tivera o discurso ensaiado -, non hai futuro.

Deixou que a súa ollada percorrera a casa, que de tan humilde case semellaba un galpón, e a finca co millo que sementaran, xa máis alto ca el. Entre as plantas, o can xogaba incansable a perseguir pequenos ratos.

- Esta terra – proseguiu – non ten nada que ofrecerche. Aquí malvivirás o resto da túa vida. Cando isto sexa teu, non terás nada. Deixarás de durmir, pregándolle a Deus que nada lle pase ás vacas, que chova cando teña que chover, que os prezos non suban… Aquí só hai fame e nunca haberá outra cousa. Esta terra quitarache o sono pensando que os teus fillos estarán condenados coma ti a repetir a mesma historia. Así foi sempre, unha e outra vez, e témome que iso non vai cambiar. Os pobres non avanzamos, non nos deixan. O que che estou dicindo é que voes, que voes lonxe. América será para ti unha oportunidade. Esa que aquí nunca terás.

- E a quen coñecerei eu alí…? – preguntou Carlos vendo como unhas bágoas esforzábanse en saír e esvarar pola súa faciana.

- Tes quince anos, coñecerás a moita xente. Polo menos alí terás un futuro. Vivirás mellor, terás un traballo. E seguro que nuns anos poderás volver cos petos cheos de cartos e mercar unha casa moito mellor ca nosa, preto da vila, un lugar onde formar unha familia.

Un nó na gorxa cortaba o camiño a todo o que quería replicar. Seica a decisión estaba tomada e el non tiña nada que dicir. Sentíase como unha marioneta movida por fíos invisibles.

- Mercamos unha pasaxe de polisón nun barco que sae de Vigo o día quince. Seguro que alguén che deixa unha maleta, e darémosche as cen pesetas que temos aforradas. Non é moito, mais…

Ao pai tamén se lle quebrou a voz. Agarimou as mans do fillo entre as súas. Dentro da casa, a nai choraba en silencio mentres deitaba a súa irmá pequena.

- Eu non marchei canto tiven a posibilidade e mira… - coas súas mans cheas de engurras sinalou arredor. A miseria devorada polas sombras.

Carlos comprendía pero naquel momento os sentimentos que aniñaban no seu interior obrigábanlle a berrar, a berrar forte contra todo aquilo.

Non o fixo. Abrazou ao seu pai e prometeulle que faría o que lle dixeran. Se tiña que marchar, marcharía. E prometeulle tamén que traballaría arreo para regresar pronto. Outras promesas quedaron aboiando no aire sen necesidade de que ninguén as pronunciara. Non os esquecería, pensaría neles cada día; e non tería medo, agocharía o seu temor no máis fondo da súa alma para ser digno do amor que lle profesaban.

Non soubo Carlos que aquela aperta sería a derradeira que lle daría nunca ao seu pai.



                                                                                                                                     XAVIER  ESTÉVEZ





REMUÍÑO DE LIBROS (70) "Miña Guía, Meu Capitán", de Gonzalo Moure

$
0
0

 





TÍTULO:Miña Guía, Meu Capitán.

 


AUTOR: Gonzalo Moure.

 

ILUSTRACIÓNS: María Girón.

 

TRADUCIÓN: Manuela Rodríguez.

 

EDITORA: Kalandraka .Colección: Maremar.

 

 

KalandrakaEditora achéganos este fermoso conto da man de Gonzalo Moure, autor que ben coñece o oficio de escribir literatura comprometida co ser humano. Dándolles voz a moitos que por diversas circunstancias non a teñen de seu, denunciando inxustizas e reivindicando a través da palabra a solidariedade, a tenrura e o amor coma alicerces dun mundo máis plural e equitativo.

     Miña Guía, Meu Capitán é a maxia agochada na rutina. A grandeza das pequenas cousas onde radica a felicidade de poder compartir coa persoa que queres eses momentos especiais, case máxicos, que marcan a diferenza entre a monotonía e a continua sorpresa por vivir eses intres.

     

Gonzalo Moure  (Foto: unlibroesunamigo.com)

     A través da combinación da estrutura dialogada e narrativa descubrimos como o traxecto de casa á escola pode converterse nunha grande aventura se se fai coa persoa axeitada. Isto é o que lle acontece á protagonista desta historia. Unha nena para a que o máis importante do día é ir ao colexio da man do seu pai porque non só é camiñar xuntos, senón tamén falar, sentir, interactuar, xogar, soñar…en definitiva, ser cómplices da realidade vista a través da ollada infantil, onde a imaxinación crea o seu propio mundo no que todo é posible que suceda e as limitacións físicas non son motivo de discriminación.

     As ilustracións coloridas e expresivas de María Giróndotan de vida todo o mundo que habita na imaxinación da pequena protagonista.

         

Ilustración de María Girón



Unha pequena mostra do dito:


Camiño da escola, papá e mais eu avanzamos por unha selva de luces e sombras. E de sons”.

“Eu case non vexo, e papá non ve nada, é cego. Non ve as cousas , pero ve moito máis ca min, ca ninguén no mundo”

“Cando chegamos e se separan as nosas mans, teño ganas de chorar. Pero aguanto”

“Ola, man! Adeus, tristeza!”

 

                                                                                                          ALBA PIÑEIRO


DARDO POÉTICO (LXVIII) "De Presenzas marcadas a Presencias marcadas y otras presencias"

$
0
0

 




No ano 2007 vía a luz un poemario moi importante para min: Presenzas marcadas. Publicouno Librería Follas Novas/ Follas Novas edicións, na colección Libros da Froumacun magnífico limiar de Armando Requeixo. Nese libro reflectín o que para min ía ser a liña poética no futuro. E coido que, trece anos despois, así vai ser.

 


     No ano 2020, a editorial El Cercano, na colección Eiras Vedras, ao coidado de Manuel Janeiro, publica a tradución deste poemario coa inclusión de dez novos poemas inéditos. Traducidos por Alba Piñeiro e a miña colaboración recibe o título de Presencias marcadas y otras presencias. No mes de marzo íase presentar no Club Faro en Vigo. O confinamento pola pandemia impediuno.

      Foi a finais de setembro, No “Club Faro”, coa participación de Álvaro Otero e de Manuel Janeiro, director e deseñador da colección, por fin puidemos celebrar un acto ben interesante sobre este libro de poemas.

 


     Hai uns días, Rafa Valero e Guada Guerra, directores do Cíes Podcast, chamáronme para falar del. Eu, nunha conversa moi agradable, improvisei estas palabras que vou reproducir deseguido.

 

     



     A vida é un camiño que todos imos percorrendo cada un ao seu ritmo. A vida, pois, vén sendo unha presenza continua, que acolle diversas presenzas que a forman: a infancia, o medo, o amor, o desamor, as lembranzas, as relacións humanas, a familia, a memoria, a loita, os éxitos e os fracasos…en definitiva, todo aquilo que forma parte da esencia do ser humano.

     En Presencias marcadas y otras presencias, pretendo expresar como as moitas presenzas cotiás van construíndo o carácter das persoas e, xa que logo, configurando os seus comportamentos, tanto do quen escribe como de quen le os poemas. É o fenómeno da “identificación” tan presente nas obras literarias. Porque ocorre na literatura, e se me apuran, sobre todo na poesía. Sucede con moita frecuencia, que a poesía consegue esa capacidade real de convencer o lectorado de que o que expresan os versos pode sucederlle a el mesma, a ela mesma. E isto é algo que provoca unha conexión vital e emocional que fai do discurso poético algo moi íntimo.

     En Presencias marcadas y otras presencias intento falar de ausencias e de baleiros a través do equilibrio da palabra nuns versos espidos, intensos e directos. Sen artificios. Mesmo, formalmente, libres. E as ausencias -e non é un xogo de conceptos banais- tamén son presenzas na nosa vida.

     No poemario non hai verdades, senón impulsos vitais que dan corpo ás necesidades de cadaquén e ás vicisitudes coas que nos enfrontamos día a día. Verbas para vencer a escuridade, para definir as paisaxes e indefinicións que nos envolven, cando non nos atormentan. Verbas para mirar cara atrás e para non desviar a ollada no futuro. Verbas que queren facer da esperanza e do coñecemento un obxectivo humano perante a deshumanización que estamos a vivir.

 

                           DOUS POEMAS

 

 

Perdín as sílabas nas pucharcas

que semellan feridas na pel da terra.

   Sílabas de neve

                de loito

                 de misterio

atopadas nos dicionarios do esquecemento

para crear as palabras

                      da memoria.

Buscarei outras

     no frío dos ollos que vixían

      para que non se perdan as olladas da esperanza.

 






Me cegó la luz


donde anida el sudor

              de aquellos que supieron luchar

                                            en un tiempo

                                                         de venenos

                                                                    y

                                                                      mentiras.

Callé, froté los ojos con mis dedos tímidos,

              y me puse a escuchar

                                                  el anverso de las sombras.

 

                                                                                          

                                                                                ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO

            



FAÍSCAS (3) "Eu leo, sempre leo"

$
0
0

 




Eu leo. Sempre leo. Non podo deixar de ler  de ningunha maneira. Leo mentres agardo no centro de saúde, cando vou en bus, nos aeroportos, na praia. Leo nos trens, nos avións, nalgunha cafetaría se teño que agardar por alguén. Leo polo día dun xeito selectivo por traballo e por pracer. Mesmo cando xogaba na máxima categoría do balonmán español, na véspera do partido, xa no cuarto compartido cun compañeiro, lía antes de durmir. Linlles a meus fillos, á miña neta, aos meus alumnos e recomendaba libros aos meus xogadores nas distintas etapas de adestrador. Gústame falar de libros, do fenómeno máxico da lectura e escoitar as recomendacións daquelas persoas que teñen un bo gusto literario. Son esixente coa lectura. Non me vale calquera novela, calquera ensaio ou calquera poemario. Detesto a literatura de consumo. Detesto esa poesía de cartón dirixida aos adolescentes sen o mínimo rigor literario. Por aí camiño. Ao longo do tempo, fun adquirindo unha capacidade lectora profunda e crítica. E gústame, debo confesalo, ler na cama. Resúltame un gozo especial. O meu tempo nocturno  vai enfocado cara a ese momento. Na cama, cun libro que me permita vivir o que o autor ou autora está a ofrecerme, o tempo de meu detense. E pérdome no mundo que sosteño coas mans e acepto os atrancos, as verdades e medias verdades literarias, os seus enganos e demais chiscadelas que me propoñen. Déixome levar pola historia dun xeito enfermizo. Esquezo o que me rodea. O silencio faise dono da miña paixón lectora . Releo parágrafos e reflexiono. O libro, coma o espello de min mesmo; como elemento provocador dos meus desexos e das miñas esperanzas. Sinto o libro coma ese amigo que me dá  a man para que me reflicta nas diversas miradas dun universo literario. Ler é abrir unha fiestra a outros mundos e sentir que un pode formar parte deles. Porque, tamén, eses mundos son reflexo da nosa vida. E consciente ou inconscientemente sempre acabamos buscándonos nas situacións narradas ou nos versos e as súas imaxes, nos personaxes e na atmosfera creada. Ao fin de contas, que é a literatura, senón a representación de todas aquelas arelas e decepcións que sufrimos e/ou gozamos ao longo dos anos? Cos libros madurei, coñecinme mellor, fíxenme preguntas e dei coas respostas ben veces. Os libros permitíronme contrarrestar o baleiro que nos envolve moi a miúdo. Realmente, como alguén afirmou, somos o que lemos. Como tamén di o escritor andaluz Eliacer Cansino, “reivindicar a lectura é unha obriga humanista e comprometida co progreso”. Xaora que penso coma el e digo que ler constitúe o acto intelectual máis rico e complexo ao que pode aspirar o ser humano. Comprendino e vivino nas miñas propias carnes. Gozar da palabra escrita con honestidade e intelixencia resulta un pracer de deuses. Por iso leo e non podo entender a miña vida sen a lectura literaria, mesmo comprendendo que o acto lector non deixa de ser un acto de ousadía na sociedade pola que transitamos. Pero penso que quen non se atreva a arriscarse coa lectura está a perder algo que é un tesouro afectivo e necesario para o seu equilibrio emocional. E é unha verdadeira pena que tantas persoas vivan de costas á boa literatura.

 




                                                                                                                                      ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO

REMUÍÑO DE LIBROS (71) "Fábulas contadas", de Gonzalo Navaza

$
0
0

 





TÍTULO: Fábulas contadas

 

AUTOR: Gonzalo Navaza

 

ILUSTRACIÓNS: Orelí Pello

 

EDITORIAL: Edicións Xerais

 

A partir de 10 anos

 

 

Como moi ben di Antonio Reigosa no limiar deste fermoso libro, Fábulas contadas, de Gonzalo Navaza, “as fábulas seguen sendo útiles para avivar a esperanza humana. Exaltan a natureza, combaten a prepotencia, o medo estéril e a forza bruta, eloxian a intelixencia e a vida”. Non podo estar máis de acordo con estas palabras. As fábulas avisan, poñen diante das persoas a súa estupidez, critican os que fan do poder inxustiza e son divertidas e mordaces.

     Gonzalo Navaza escribe, en verso, co seu inmenso saber poético, algunhas fábulas ben coñecidas. E faino coa mestría de quen coñece a forza dos versos ben empregados e o humor que respiran estes pequenos relatos de intención moralizante. Agradécese este exercicio poético que permite aos lectores e lectoras desfrutar da música e do ritmo dos versos xunto á historia que se conta.

     Quen non coñece a fábula da raposa e as uvas? Pois na versión de Navaza resulta un pracer. E remata así: “A fábula conclúe sentenciosa / que igual ca nesta historia da raposa, / hai en todas as partes / moitos parvos renartes / que dan en desprezar / as uvas que non poden alcanzar.”

     E vemos a ingratitude na fábula do aldeán e a cobra, percibimos como a cobiza fura o saco na da galiña dos ovos de ouro; o pracer que se sente cando o enganador acaba enganado que vemos nidiamente na fábula do galo e da raposa e, dende logo, a importancia de ter unha certeza, mais, moito mellor, dúas certezas.

     

Gonzalo Navaza

     Así son as fábulas. Ispe o ser humano e amosan os seus defectos e tamén poñendo riba da mesa as calidades morais positivas como a xenerosidade, a sensatez, o esforzo ou serenidade entre moitas outras.

Gonzalo Navaza consegue solventar moi ben os atrancos que escribir estas fábulas en galego pode supoñer e faino cunha graza que nos encanta. As fábulas nunca nos deixan indiferentes, convidan a reflexionar e non perden a vixencia porque as custións morais do ser humano perviven a través dos séculos.


     O traballo de ilustración de Orelí Pello é magnífico, cun cromatismo variado, dotado de vida que realza, con humor, o conxunto poético e estético. Esta ilustradora francesa afirma que en Fábulas contadas usa recursos como a metonimia ou a metáfora visual, xoga coa relación de escala, cos puntos de vista e usa o branco para compoñer.

 

     Fábulas contadasé unha fantástica proposta literaria que, sen ninguna dúbida, agasallará  entretidos momentos aos lectores e lectoras.


                                                                                              ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO


"Poemar el mar" e "Dijo el ratón a la luna...", dúas reseñas de José R. Cortés Criado en "Un abrazo lector".

$
0
0

 Un abrazo lector

Blog de Literatura Infantil y Juvenil


Dende o seu blog “Un abrazo lector”, José R. Cortés Criado, escritor, investigador, lector impenitente, doutor en Filoloxía Hispánica e especialista en LIX, fai dúas críticas fermosas sobre os libros Poemar el mare Dijo el ratón a la luna.

Unha enorme satisfacción recollelas en Versos e aloumiños.

Moitas grazas.

 

 

 

Poemar el mar

Texto: Antonio García Teijeiro

 

Ilustraciones: Xan López Domínguez

 

Editorial Anaya

Colección Sopa de Libros

(+ 9 años) 9 €

2018.

Por José R. Cortés Criado.

  

Con este libro su autor consiguió el Premio Nacional de Literatura Infantil y Juvenil 2017.

 

El jurado dijo que es un libro cargado de emoción, con una brillante elección léxica, y, además, el mar es el protagonista del mismo. Un mar muy humanizado que ronca, moja, tiene trenzas, que se marea con las olas y que llora y vive espléndidamente sus días entre gaviotas, islas, estrellas y algas.

 

Los poemas muestran la sensibilidad de Antonio García Teijeiro, gran conocedor del mundo infantil y de su literatura, pero sobre todo conocedor de los entresijos de la poesía en el mundo de los pequeños.

 

Si la poesía es un poco la hermana pobre de la Literatura, más lo es en el mundo de la LIJ, por eso es de gran importancia el galardón obtenido por este libro, ya que servirá para acercar los versos a los pequeños lectores de nuestro país.

 

El poeta crea metáforas e imágenes de gran calado que gustan a grandes y pequeños por su sencillez y calidad literaria; también escribe una serie de anáforas cargadas de evocaciones y sonrisas e incluso haikus.

 

En sus páginas podemos leer: “Gaviotas del mar: veleros. / Veleros del mar; espuma.” y “Quiere el mar lo que no tiene / quiere flores de colores / quiere rosas olorosas / quiere ovejas sin orejas / quiere….”

 

Porque “se esconde el mar que sabe sumar pero la resta se le da mal, cuando tiene sueños de luz y de sal y dice me pica el cuerpo por la sal.

 

Leer cada verso es una alegría, te abre la mente a nuevas visiones sobre el mar y sus elementos, ya sean algas o marineros, todos llenos de vida y fuerza poética.

Este libro forma parte de una trilogía compuesta por En la cuna del mar, Palabras del mar y Poemar el mar.

 

Ilustración de Xan López Domínguez

A la gallardía de las palabras hay que sumar el encanto de las ilustraciones de Xan López Domínguez, con ese estilo tan peculiar que lo caracteriza: personajes de gruesas piernas y presencia de multitud de rayitas que dan forma y volumen a personas y objetos que de su mano nacen.

 

Son muy ingeniosos los dibujos de las algas retorcidas, las sirenas y sus olas, las gaviotas con sus embudos en la cabeza, la estrella danzarina o el niño con su velero y muchas otras.

 

Sin duda un buen libro que hará pasar buenos ratos a sus lectores entre palabras y dibujos.

 

José R. Cortés Criado
 

 

 

  

Dijo el ratón a la Luna...
Texto: Antonio García Teijeiro

Ilustración: Xosé Cobas

Antología de Fran Alonso


Editorial Anaya

12 €, (+ 12 años) 2020.

 

 

Por José R. Cortés Criado.

 

 

Hay niños que pasan hambre. / Ciudades contaminadas. / Mucha basura en los ríos, / y en los bosques, y en las playas.” Antonio García Teijeiro: Dijo el ratón a la Luna...

 

 

Fran Alonso ha buceado en diferentes libros de Antonio García Teijeiro para buscar palabras sonoras, retazos de musicalidad, ideas mágicas, sorpresas interesantes... y así dejarnos estos versos únicos cargados de sabiduría.

 


  Comienza la selección con poemas extraídos de un libro de 1988, Nenos (Niños) y finaliza con otros publicados en 2016, titulado Poemar o mar (Poemar el mar).

 

 En sus páginas hay muchas palomas, gaviotas, ratones, números y hasta la Luna; una Luna que recuerda un queso y un ratón que le habla; también una sonoridad que arrastra al lector como esas olas que vienen y van; y unas canciones que nos envuelven, mientras imaginamos un lugar maravilloso donde suceden acontecimientos singulares.

 


 Árboles que hablan, niños que duermen, nanas sencillas, caracoles de plata, veleros, vientos, soles, viajes, hierbas, mares con trenzas, orquestas despistadas, retamas, suelos perdidos y lluvia de enero se entrecruzan con nuestra mente y nos hacen vivir escenas muy especiales.

 

 Y, si todo esto fuese poco, también tenemos onomatopeyas: glu glu, toc toc, pum pum, fru fru; y otras para jugar con las vocales: tararará, terereré, torororó, tiririrí y turururú. Además vamos a encontrarnos golondrinas bailarinas, cuadernos de humo, tortugas que corren mucho, calamares por la tierra, miradas de espuma, lluvias de balas, llantos de montes, ríos y hasta el país del ciempiés, a donde nos llevan algunos versos locos.

 

 El poeta sabe utilizar la magia de las palabras para embarcarnos en un viaje donde lo real y lo imaginario se dan la mano en ese mundo único donde los animales y las cosas se conectan con los niños y participan de un mismo sueño.

 

 Muy buena selección, que recoge una variada muestra del buen hacer del poeta gallego en su más de treinta años dedicados a hilvanar versos con la imaginación, la solidaridad, la convivencia y la diversión.

 

Ilustración de Xosé Cobas

 Estupendas ilustraciones de Xosé Cobas acompañan estos versos. Son sencillas pero cargadas de lirismo. Llaman la atención sus lunas en claroscuro, sus ratones humanizados, sus nubes con sirenas, sus pájaros anidando en una barca, los niños en aparatos voladores, los árboles solitarios, los barquitos de papel, el agua escapando de la copa y hasta un angelito con cara de Bob Dylan.

 


A LUZ DAS PALABRAS (76) Claudia Castro

$
0
0

 

                



Coñecín persoalmente a Claudia Castro, cando tiven o pracer de presentarlle en Vigo o seu poemario Galicia, o País das Marabillas. Engaioloume a súa personalidade, a súa simpatía. Notei axiña que toda ela desprendía poesía. Tiña un concepto poético baseado na expresividade lingüística e na riqueza cromática dos seus versos. E iso gustoume.

     Claudia Castro, decateime ao momento, tiña moito que dicir. E así é. Por iso, a súa palabra, que ten luz, debía estar nesta sección de Versos e aloumiños. Pedinlle un texto e ela, coa súa xenerosidade habitual, accedeu á petición.

     Aquí está para deleite dos lectores e lectoras deste blog-revista.

     No nome de todos eles, moitas grazas.



Claudia Castro


Claudia Castro naceu no barrio compostelán d’O Castiñeiriño o 30 de decembro de 1972. É licenciada en Periodismo e Filoloxía Inglesa pola USC e diplomada en Socioloxía pola UNED. Leva traballando no eido da comunicación dende 1995. Dende 2011 reside coa súa familia (Toño, Darío e Xulia) no lugar de Penelas, en Teo. Boa parte do seu tempo transcorre en Corme, na Costa da Morte.

En 2003 obtivo o I Premio Duck Fin de Poesía e o accésit do I Certame de Microrrelatos da Lonxa Literaria de Moaña. En 2005 os seus versos acadaron un recoñecemento no V Concurso de e-poemas do diario “La Vanguardia”. En 2017 foi galardoada co segundo premio do Certame de Poesía María Mariño, así como co primeiro premio no Certame de Poesía Xosé Manuel López Ardeiro.

En decembro de 2005 publicou o seu primeiro libro individual “Adagio para unha viaxe silente”, da man da editorial Follas Novas, dentro da colección Libros da Frouma. En 2007 participou co poema “Soños de tubérculo” na edición colectiva Letras Novas, da Asociación de Escritores en Lingua Galega. En 2018 publica o seu segundo libro individual “Ser, corazón e boca”. En 2019 sae do prelo “Galicia, o país das marabillas”, primeiro libro de poesía para a cativada incluído na Colección Árbore da Editorial Galaxia.

O compositor Fernando Vázquez Arias vén de pórlle música a catro poemas seus: Amor é mar, Corme, Camiño dos faros e Azul.

 





A AGULLA DO PALLEIRO

 

Un ano máis o outono aterrou na nosa aldea interpretando unha sinfonía de ocres, amarelos e vermellos a ritmo de brincos de auga e refachos vento. Dende a fiestra do meu cuarto propio descifro a silueta dun Pico Sacro co cumio envolto en néboa, tenro e poderoso coma volcán inofensivo.


A revista Luzes publicaba hai unha semana unha entrevista con Olga Novo tras saberse gañadora do Premio Nacional de Poesía pola súa luminosa e lúcida obra Feliz Idade. Nesta entrevista emotiva e profunda, realizada por Manuel Veiga, a autora afirmaba que non vai xurdir unha poética da terra porque é un mundo en descomposición.


Se ben concordo con Olga en que galegas e galegos estamos a ser testemuñas da decadencia do rural, tamén coido que o agro forma parte do noso ADN e nin podemos nin debemos desprendernos del. En Galicia o rural é o alicerce sobre o que nos construímos como individuos e como sociedade, a vella semente sobre a que agromamos como país. Coma galega síntome profundamente atraída pola forza telúrica da aldea e coma poeta síntome profusamente inspirada por todo o que a rodea. O rural é instinto e estímulo, condición indispensable para amar esta terra de noso.


Se ben nacín nun barrio de Compostela, as tardes de domingo da miña nenez eran visita obrigada aos avós da aldea nun Renault 12 granate con fútbol en directo. En Gastrar tiven unha avoa que viviu noventa anos e un afillado que viviu dezaoito. Pablo quería ser granxeiro. A aldea eran fines de semana, festas patronais, cerimonias relixiosas, xuntanzas familiares, xogos entre alpacas, leite con tona, ensalada da avoa con algún verme despistado.


Uns cantos anos despois resido no lugar de Penelas, en Teo, nunha fermosa xanela con vistas ao Pico Sacro. Na nosa aldea conviven veciños cuxas familias levan aquí varias xeracións con outros coma nós, os recentemente chegados. Moitos formamos parte da Asociación Trinxidoiro e campamos orgullosos do labor que estamos a levar a cabo para manter viva a memoria da aldea, a historia deste lugar onde os veciños se reunían a carón dunha pena, onde a auga era vida encorada nos corgos. En Penelas celebramos o magosto e o San Xoán, vellas e vellos contan contos, nenas e nenos xogan xuntos, comemos e bebemos, tocamos música tradicional e recitamos poemas buscados para a ocasión.


Cando escribo entendo o mundo, e para comprender o mundo hai que pararse a observalo e escoitalo. Coas súas luces e as súas sombras, coa súa música, os seus ruídos e os seus silencios.


Para min a poesía é unha maneira de entender a vida. De saber de onde veño para decidir cara onde quero ir. Porque moitas veces a beleza se escribe con V, con V de casas vellas, de paisaxe verde e acuática, de vínculo e amor á terra. Con V de savia sabia, de mans con callos e aroma a lixivia. Non debemos resignarnos ante un universo que esmorece cando este é o compás que nos guía.


Cando atopo un lector de poesía sinto que dei coa agulla do palleiro. E cando escribo versos soño con construír palleiros de palla e palleiros de agullas. Porque no outono e na aldea nacen os máis fermosos días solleiros.


Falando con Claudia Castro o día da presentación do poemario en Cartabón



FAÍSCAS (4) "Non debemos avergoñarnos de ler literatura infantil e xuvenil"

$
0
0

 




Lede, lede moita literatura infantil. Non vos deixedes convencer polos “falsos profetas”nin polos intelectuais de salón, eses e esas que no a valoran, cando non a desprezan sen máis. A literatura infantil, se é de calidade, non ten idade lectora. É así de xenerosa. Non pide nunca o DNI ao lector. Todas e todos gozamos con ela. Que non vos avergonce levar un libro chamado infantil. Garda no seu interior infinitas virtudes, cando se escribe dende a intelixencia e dende o amor polos primeiros lectores. Os nenos e as nenas merecen os afectos dun bo libro de literatura, así sen adxectivos. Ridiculizar a LIX é un síntoma de descoñecemento e de mala fe. Un acto de soberbia inaceptable. Como pouco, resulta patético non recoñecer os moitos valores que ten, se é boa. Coma a outra, por certo. Leamos LIX diante dos nenos, coñezamos autores e autoras que, a partir do respecto e do talento, están a desenvolver unha literatura que non deixa de facer lectores sans e críticos. Bibliotecarias/os, seguide a recomendala como facedes dende hai ben tempo. Pais e nais, avós e avoas, facédea vosa e comunicádevos, tamén a través dela cos vosos fillos e fillas. Precisan dela. Mestres e mestras, lede moita literatura nas aulas. Para vós e con eles. Decidide vós e non deixedes que outras persoas, con menor capacitación, vos marquen as lecturas. Tedes que ser vós, dende o coñecemento -que só se adquire lendo-, quen poñades nas mans dos cativos os mellores libros. Mantede o pulso contra os intrigantes. Non desesperedes. Será un xeito honesto de desenvolver o voso labor. Non caïades no desánimo. Dádelles o voso apoio e o voso saber porque a rapazada precisa do voso apoio, aínda que non o demande. Oídos xordos aos que a ridiculizan. Esas primeiras historias, eses primeiros poemas van deixar  pouso no voso alumnado. Os libros ilustrados, os álbums son un tesouro para a educación estética dos cativos. Que non vos desanimen, repito. Que non vos enganen. Lede literatura infantil, esa que vai dirixida aos lectores de 0 a 99 anos. “En todo escrito, no que as funcións expresivas da linguaxe adquiren categoría artística, produce esa transmutación que chamamos literatura”, afirma Joan Manuel Gisbert. Exacto. Non debe considerarse unha disciplina académica. Vai máis aló de todo iso. Como di o inesquecible Juan Farias, “a literatura (sen adxectivos, engado eu) é un universos en expansión, un caos nos espazos abertos”. Se nos centramos nos múltiples valores que os bos libros conteñen -literarios, ante todo-, case sen nos decatarmos, comezaremos a “vivir na literatura”. Diso se trata e non busquemos subterfuxios, porque na LIX está o futuro dos lectores e das lectoras nuns tempos pouco propicios para iso.






                                                                                                                                      ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO

DARDO POÉTICO (LXIX) "Poeta en Nova York", en galego. Lorca, máis preto aínda de nós.

$
0
0


 



Lorca ten mil significados para min. Nel atopei a sensibilidade poética, as imaxes deslumbrantes, a crítica da inxustiza, a delicadeza dos seus planteamentos líricos, o arrecendo da natureza, a percepción da lúa como algo poético sen caer nos tópicos ao uso. Podería seguir. E sigo, lin Poeta en Nova York un mundo de veces. Teño que confesar que a ruptura formal e temática deste poemario coa poesía anterior me produciu un aquel desconcertante. Pero só foi a primeira vez. Axiña notei que unha forza interna me levaba cara a el. Conducíame a perderme entre os seus versos e animábame a penetrar nos seus silencios, nas súas preguntas, nas súas arelas.

 


     Non tardei moito en facer miñas esas arelas e Poeta en Nova York converteuse nun espazo poético e vital indispensable nos meus intereses humanos e literarios. Teño varias edicións deste poemario, algúns deles pola beleza da edición ou polas ilustracións que acompañan os poemas. Cada certo tempo volvo a el. Estou imantado ás súas verbas, as súas imaxes poéticas, ás súas mensaxes descarnadas. Lino por última vez en Nova York cando fun dar unha conferencia sobre a miña poesía ao Instituto Cervantes desa cidade. Lembro a picada que me produciu no meu subconsciente, mentres pasaba as follas e os calafríos que sentín empurrándome a escribir uns poemas -  inéditos polo de agora - a partir dos latexos dos versos lorquianos.

 

Cuns amigos pola gran cidade

     Esta tarde, na miña libraría habitual, descubrín con emoción que a colección Dombate, da editorial Galaxia acababa de publicar a edición en galego de tan magna obra. Non puiden ser máis feliz. Collín o poemario e alí estaban os versos de Federico soando de marabilla na magnífica tradución de Suso Díaz. Abrín o libro e comecei a ler coa emoción de estar lendo algo sublime. E en galego.


     Si, Poeta en Nova York  falaba galego. Que marabilla! Co difícil que é entrar no seu universo poético. Porque moitos dos poemas non son nada doados, esixen un ánimo especial para desfrutar das súas entrañas líricas. Son dunha forza impresionante pero son, tamén, dunha atracción única.

    


      Nunha nota á edición galega, di Suso Díaz, con moito acerto, que “ é imposible non tremer, non sentir o calafrío en cada verso, que percorre o corpo todo para estremecelo, para queimalo co frío da verba que reflicte a crúa realidade da vida onde só hai vida, sen vida”. Palabras sabias de alguén que sente a Lorca moi fondamente, algo que eu comparto de vez. Co poema “Volta do paseo”, o primeiro desa primeira parte que se chama “Poemas da soidade en Columbia University, principiei a ilusionarme.

 

     Que ben soa no noso idioma! Coma exemplo, aquí deixo estes versos que abren un espazo infindo que, como di, Suso Díaz “non pode deixar a ninguén incólume”. Así é.

 

 

ASASINADO polo ceo.

Entre as formas que van cara á serpe

e as formas que procuran o vidro,

deixarei medrar os meus cabelos.

 

Coa árbore de cañotos que non canta

e o nenoco branco rostro de ovo.

 

Cos animaliños de cabeza crebada

e a auga farrapenta dos pés secos.

 

Con todo o que ten o cansazo xordomudo

e bolboreta afogada no tinteiro.

 

Tropezando co meu rostro distinto cada día.

Asasinado polo ceo!

 

                                                                                              
                                                                                                                                            ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO

Javier Fernández Jiménez escribe sobre poesía na revista dixital "Espacio C. Gestión cultural"

$
0
0

 

Javier Fernández Jiménez  


Sempre resulta moi agradable que se lembren de un e que o valoren. Por iso non teño máis que agradecer a Javier Fernández Jiménez polo artigo sobre poesía que publicou na revista dixital Espacio C. Gestión Cultural no número de outubro.

     Javier Fernández, escritor, axitador cultural, home de mil inquedanzas vive para a literatura e, dende o seu espazo radiofónico, Menudo Castillo, fai participar á rapazada para achegarlles a palabra literaria dun xeito afectivo e directo. A lectura, como eixe principal dos proxectos de Javier.

     Versos e aloumiños recolle o artigo publicado e agradece o esforzo de Javier Fernández Jiménez por falar dun xénero -a poesía- tan minoritario como absolutamente necesario.








CATAVENTO DE POEMAS INFANTÍS (LXXVI) "Oficios e profesións poemas son", de Concha Blanco.

$
0
0

 




                                      CONCHA  BLANCO  (Lires, Cee, 1950)

 

 

 

CANTEIRO

Concha Blanco (Foto Edit. Galaxia)
 

Canta miña pedra, canta,

ao compás deste punteiro,

canta miña pedra, canta,

faille compaña ao canteiro.

     

 CANTIGA POPULAR

 

 

Colle o paoferro, canteiro,

as cuñas e o martelón,

tampouco esquezas o pico

porque che vai facer falta

para traballar o granito.

De pedra é o cruceiro,

o Pazo de Cotón,

a Fonte Penín,

o hórreo do avó.


Tamén son as casas

e o paredón.

O “latín dos canteiros”

é moi singular,

o “verbo dos arxinas”

é o seu falar.

Brindo polos canteiros,

como me gusta o que fan!

 

 

LABREGA

 Leira empezada, medio traballada.

REFRÁN POPULAR

 

Érguese ao mencer o día

sen saber ben que facer,

é o sol, a chuvia ou neve

quen din o rumbo a coller.

Sempre teñen as labregas

vacas, porcos que manter

tamén ovellas, galiñas…

por iso é que a labrega


tamén gandeira ha ser.

Fai unha vida moi especial

e non por iso é ideal.

Non ten horarios

na súa xornada

de sol a sol

cada semana.

No campo están

os seus recursos,

que elas conseguen

gañar a pulso.

Cavar, sementar, sachar

patacas, allos, cebolas,

que son os froitos da terra

que coidan estas persoas.

Viven en casas

que están na aldea

á que hai pegadas

sempre unha leira,

tamén con hórreos

e outros pendellos

que non están mal.

Nisto consiste

a arquitectura rural.

Son poucas labregas

que cambiarían

a súa aldea pola cidade

ou unha vila.

 

 

 

ESCRITORA

Hai que saber vivir do conto

EXPRESIÓN POPULAR

 

 Colle un pincel

e ponse a pintar,

pintar con palabras

que ben se lle dá.

Non é un pincel

que é unha pluma

cargada de tinta,

de tinta e dozura.

Ela pintou un verso

con moito amor

enchéndoo todo

de moita cor.

Unha veces chora,

outras veces ri,

o mellor da obra

é como o di.

Sempre o meu desexo

foi ser escritora.

Xogar coas palabras,

cambialas de sitio

subir e baixar,

trocalas por outras,

facelas bailar.

O que eu non quero

é velas sufrir

por iso con cóxegas

sempre as fago rir.

 

 * Ilustracións de María Brenn

 

(Do libro Oficios e profesións poemas son, editado por Embora.2020)

  

REMUÍÑO DE LIBROS (72) "A ciencia do día a día" (Col. E logo...por que?)

$
0
0

 





TÍTULO: A ciencia do día a día


COLECCIÓN: E logo…por que?


Coordinación da edición: Emili López Tossas

Redacción: Caterina López Rigo

Debuxos: Bruno Martínez Tabares

Para a versión en galego: Edicións Xerais de Galicia

 

 

Que gratificante resulta ter nas mans calquera dos volumes de divulgación da colección E logo… por que? que publica Edicións Xerais na colección Xerais Básicos. Ciencia.

Moi atractivos na súa presentación a xeito de caderno, coas páxinas de cartón plastificado, con cores moi vivas e moito humor nas viñetas de cada capítulo.


O libro que hoxe nos ocupa leva por título A ciencia do día a día e está dividido en dous temas diferentes: Ciencia en cousas da casa e Ciencia para ir polo mundo.



Nel podemos atopar unha chea de curiosidades científicas que a rapazada decoñece e, como non, tamén os adultos. Que interesante achegar o lectorado á ciencia e ás súas sorprendentes características. Cunha linguaxe moi clara, con ilustracións cheas de sorpresas, A ciencia do día a día amósanos respostas sinxelas, intelixibles, que colman a nosa curiosidade. Podemos ler no capítulo 1 que “pasan moitas cousas ao noso redor e cando queremos saber por que ocurren xa estamos a facer ciencia”. E deixa algo moi claro: todo o que non se pode demostrar non se pode considerar ciencia.

No primeiro tema do volume podemos atopar respostas a cuestións que nos pasan na casa. Por exemplo: Que é alta definición? Por que se derrete a manteiga? Podo tocar os electrodomésticos cos pés mollados? Por que o xabón fai escuma?


No segundo tema saímos polo mundo e damos con respostas a preguntas coma estas: Hai lixo no espazo? Pode caer á Terra? Por que o aceite non se mestura coa auga? Por qué flotan os globos no aire? Que é o fume? E así un monllo de cuestións que resulta magnífico coñecer. Entreteñen e forman dun xeito lúdico e con moita claridade, onde non falta o humor.


Vivimos case sempre afastados da ciencia e ese é un erro. Xogando a preguntar, a responder, a coñecer as causas dos fenómenos habituais gozamos moito máis do cotián.



Facémonos máis “sabios” lendo estes temas tan próximos como curiosos.

A ciencia do día a día coas súas respostas rápidas a preguntas enxeñosas convértese nunha deliciosa lectura. Temas, como dixemos, diferentes, ilustracións sorprendentes e respostas sinxelas a cuestións arrevesadas.


Un acerto de Edicións Xerais a publicación desta colección para desfrutar individualmente ou coa familia. Un proxecto suxestivo, dunha gran riqueza, cheo de engaiolantes propostas.


                                                                                             ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO


Viewing all 1127 articles
Browse latest View live