Quantcast
Channel: Versos e Aloumiños
Viewing all 1127 articles
Browse latest View live

"PEPE BALBINO NEIRA VILAS", UN TEXTO EMOTIVO DE DAVID OTERO

$
0
0
David Otero


     David Oteroé un mago das palabras. Un prestidixitador das palabras. Un amante das palabras. E estas sábeno e déixanse aloumiñar polas mans, pola voz, polas ocorrencias dese mago, dese prestidixitador, dese amante.
    
     Quero moito a David Otero. Quéroo polo que nos une dende hai tanto tempo e por ver que mantén unha postura inamovible e fonda sobre esta terra que tanto ama, que tanto amamos.
     David é un home comprometido coa realidade galega e de aí non o move ninguén. Sempre alumando os demais sen pretendelo coas súas actitudes firmes, sensibles e intelixentes.
     Cando me escribe un correo electrónico ese “buxo beleza e liberdade” emocióname. Moitos anos léndoo. Moitos anos sentindo a mesma sensación.
    
     E como David Otero ama  Galicia e as súas circunstancias, amaba tamén a Xosé Neira Vilas. Por iso escribiu este texto de homenaxe ao escritor ido.
    
      Versos e aloumiños séntese moi honrado de publicar tan sentidas palabras dun home bo a outro home bo.

     Por moitos anos, irmán.




PEPE BALBINO NEIRA VILAS




Anisia Miranda
Con Balbino
escoito “ AI AMOR”
e sei que nunca nos has faltar… Pepe…
e sei que vas xunto dela,
ela… a señora da doce palabra,
a compañeira da maior mornura
e que tanto precisabas ( e digo ANISIA).


ELA…
a firme militante na humanidade
hoxe creme…está feliz
Anisia e Neira Vilas
e acóllete no seu niño de amor
e vida sempre,
pois o abrazo faise eterno
a benvida sen medida
e a lambetada faise sempre compartida.


AI AMOR…!
( será o que resoe intensamente
ata os límites de quen somos,
reducindo todas as lonxanías)


AI AMOR…!
tráevos a nós
e será o dicir sen paro,
o voso dicir sen paro.


AI AMOR…!
tamén será o sentir que nos une
Xosé Neira Vilas
a tanto afecto.
Tamén será a palabra.


AI AMOR…!
será o bico
que vos eterniza en nós
nesta nosa memoria desexada

Ilustración de I. Díaz Pardo


AI AMOR…!
xa vai con nós
neste ando,
a pasos de teimosa loita …

sen renuncias


AI AMOR…!
será o latexar que nos una.
E velaí tamén será…
unha bandeira.

                                                     DAVID OTERO ( 27 novembro de MMXV)

UN TEXTO DE PEDRO CERRILLO PARA REFLEXIONAR SOBRE AS NOVAS TECNOLOXÍAS E A SÚA REPERCUSIÓN NAS NOSAS VIDAS

$
0
0

Pedro C. Cerrillo
   Pedro Cerrillo  é unha desas persoas  ás que, no eido da formación lectora do alumnado, debemos escoitar con atención.

     Escoitalo, lelo e reflexionar co que escribe. Leva ben anos traballando a prol dunha escola na que viva a palabra escrita  (e a palabra oral).
                                
   Unha escola na que a lectura se convirta no centro de moitas actividades e na que o profesorado sexa quen de ilusionar os seus alumnos arredor da literatura.
     
     Pedro Cerrillo é unha autoridade cando de literatura infantil falamos. Divulga, escribe, investiga, publica libros de lectura obrigada  para que a LIX estea próxima ás persoas de calquera idade.  Resultan moi gratificantes as súas propostas.
     
     Esta é a razón pola que nos diriximos a el para que nos permitise  publicar en Versos e aloumiños esta interesante reflexión arredor dos medios tecnolóxicos e a súa repercusión na sociedade.

     
     Leamos estas liñas que tan amablemente nos permitiu reproducir aquí. Leámolas, pensemos no que se di e, despois, actuemos en consecuencia.  
     Paga a pena.





                      Los oyentes atentos
                      
                                                 PEDRO C. CERRILLO  TORREMOCHA

     
     Las nuevas tecnologías y los modernos medios de comunicación nos han cambiado una parte importante de nuestras vidas. Hemos mejorado en instantaneidad, rapidez, accesibilidad a informaciones y datos, a conocimiento inmediato ¬–aunque superficial¬– de bastantes cosas. Pero hemos perdido ciertas capacidades y valores: la cercanía física con los demás, comunicación verbal, capacidad para la empatía, la reflexión y el diálogo, humanidad a fin de cuentas.

     Mucha gente es ya la que va con su atención concentrada en algún aparato tecnológico que la interconecta con cualquiera en cualquier parte del mundo, sin ni siquiera conocerse, “hablando” de banalidades, y pasando indiferente ante quienes tiene más cerca, corriendo el riesgo de estamparse con cualquier farola, de pasarse de estación en el metro, de ser atropellado en un paso de cebra o de pisar una defecación canina dejada irresponsablemente en una acera por el dueño del perro que, ¡quién sabe!, a lo mejor iba guasapeando.

Unha das numerosas publicacións de Pedro Cerrillo
     Las nuevas tecnologías informan inmediatamente pero provocan el olvido con enorme rapidez. Se lee poco, se cuentan pocos cuentos a los más pequeños, no se observa por balcones y ventanas ni paisajes ni personas, se reflexiona menos que nunca, nada se cuestiona con fundamento. Se desprecian las humanidades, no se valoran ni la historia ni la literatura, y la educación es una excusa no una obligación.

     Me da mucha pena lo que está pasando. No se trata de renunciar a lo que la modernidad nos aporta para mejorar la vida; se trata de saberlo compaginar con lo que la vida nos da dado bueno desde tiempos remotos.

     Por eso son tan importantes acontecimientos como el recientemente celebrado Festival de Narración Oral de Los Silos (Tenerife) que, de la mano de Ernesto Rodríguez Abad, ha cumplido 25 años, poniendo en valor el cuento, la poesía, la oralidad y las sonrisas.
     

     Que no se pierdan nunca los cuentos leídos en voz alta ni los niños hipnotizados por las aventuras de hadas, merlines y seres fantásticos contadas desde el amor y el convencimiento; que no desaparezcan los auditorios atentos a las palabras dichas; que sigan existiendo oyentes que no quieren renunciar ni a los cuentos ni a la poesía, que es lo mismo que no renunciar a los sentimientos, a las pasiones o a las emociones; que no nos invadan los talleres de autoayuda, ni los gurús mesiánicos que tiene la fórmula mágica para cambiar la educación vendiendo proyectos que son humo; que no nos roben la magia de un auditorio de oyentes atentos.

     Por favor… 



A LUZ DAS PALABRAS ( 48 ) Antonio Manuel Fraga

$
0
0


     Lino por vez primeira cando gañou o Premio Merlín de LIX no ano 2013. Encantoume a súa novela. Descubrín a Antonio Manuel Fraga.
     Pensei axiña que aquí aparecía un novo autor que me ía interesar. Non me trabuquei. O Castañeiro de abrilé unha historia suxestiva. Unha historia ateigada de humanidade, na que a dignidade das persoas sobrevoa cada capítulo.
        
Antonio Manuel Fraga
 Emocioneime co planteamento afouto, coa sensibilidade con que trata os temas no libro, cos personaxes, coa poesía que garda este texto extraordinario e escrito con mestría. Velaquí un parágrafo:

-          Vender non vendo nada, aínda que non porque a miña mercadoría sexa cativa. Nin tampouco por mor deste tempo cálido. Eu son coma unha árbore que medra cara á terra, ou coma unha flor teimuda que insiste en despregar os seus pétalos na invernía, sabedora de que  a súa efémera beleza non está pensada para a nevarisca e a sarabia….
  
     Tras ler O Castañeiro de abril sentín ben preto a literatura. O seu autor non daba concesións e o concepto do literario estaba por riba de todo.
     
     Despois souben que naceu en Pontedeume en 1976, que estudou Enxeñaría Técnica Industrial en Ferrol e que duns anos a esta parte vive na Coruña. Posteriormente viviu en en Alcañiz, (Teruel) e no inverno de 2010 trasladouse a  Romanía, onde participou na construción dun parque eólico. 
Nun encontro con lectores e lectoras

     Asentado actualmente en Galicia , comezou a escribir e gaña o Premio Merlín (2013), o Premio de Antón Risco de Literatura Fantástica (2015)  e acaba de publicar un entrañable conto solidario, O grilo máxico, que  engaiola, para a Asociación de iniciativa social Berce. Antonio Seijas, ilustrador e persoa prestixiosa no mundo da banda deseñada, acompaña este texto (igual que fixera no Premio Merlín) de xeito encantador.

     Por estas e moitas razóns, Antonio Manuel Fraga tiña que estar presente nesta sección. A luz das súas palabras brilla con este relato breve, intelixente, inédito, que  dende Versos e aloumiños lle agradecemos de maneira fonda.

     
     Grazas, Antonio Manuel, pola túa xenerosidade.



Ilustración de Antonio Seijas para "O grilo máxico".

TRES XÉNEROS DE VALOR


En Inverness, Escocia, hai un fiorde tan longo que comeza noutro océano. Se un remeiro boga nese fiorde sen ter cortado a palma da súa man tres veces cunha navalla, naufraga sen remisión.

Na Piazza San Marco, no veneciano sestiere de San Marco, hai catro tetrarcas de pórfiro que foron roubados en Constantinopla a comezos do século XIII. Ocultos baixo unha columna, os tetrarcas contan as ratas nocturnas da cidade, un exército de máis dun millón de roedores que son os auténticos aborixes do pantano primixenio.


En Sesgaña, na retorta ría de Tordollobre, hai un illote cun faro que lle chaman “da Serea”, e que fecha a praia e os días da vila. Desde a area próxima óuvese ás veces bruar unha muller (isto podo aseguralo, porque o vivín), mais ninguén viu nunca esa tola. Durante o verán os rapaces nadan até a illa, para despois volveren á praia cos petos cheos dunha clase de seixos vermellos que só hai no illote da Serea. Para que? Para deitarse logo sobre as rochas do solpor e guindarlle os seixos ás rapazas máis fermosas. É o xeito que teñen de dicir: cortei a man tres veces, contei ratas na noite, nadei onde a serea. E aínda estou aquí!

                                                                              ANTONIO MANUEL  FRAGA

CATAVENTO DE POEMAS INFANTÍS ( XLVII ) Xosé Neira Vilas (2)

$
0
0




XOSÉ  NEIRA  VILAS  (Gres- Vila de Cruces, 1928 – 2015)




O SOL
 
Baixou o sol raioleiro,
foise pousando nas tellas,
chega a luz e o caloriño
ás plantas que coida a nena,
porque do traballo sae
toda esta linda beleza.
Coa luz renacen as flores
e hai vida e amor na terra,
o sol enche de alegría
montes, camiños e leiras.





PRAIA

Cando Irene está na praia
e camiña pola area
pensa no xardín sen auga,
cavila na terra seca
e dille a mamá baixiño:
“eu quero volver á aldea”.
E outro tanto lle pasa
na cidade barullenta,
prefire escoitar paxaros
e ir e vir entre as macetas.




O PAXARIÑO


O paxariño foi vindo
e pousouse na camelia,
estivo canta que canta
moi alegre, a tarde enteira
mentres o cricrí do grilo
podía oírse entre as herbas.
Armouse unha cantaruxa
moi alegre e musiqueira
e todos, todos pensaron
que había festa na aldea.

Ilustración de Leandro Lamas






SOÑO

Soñou Irene unha noite
que o seu xardín xa non era,
as flores secaran todas,
xa non viñan as abellas.
e fórase Brancaneves
cos sete ananos tras dela.
Ergueuse na mañanciña,
¡ai!, o xardín non morrera.
Reuse, bicou un anano
e abrazou forte á camelia.




(Do libro O xardín de Irene, editado por Edicións Embora, 2015). Ilustracións de Leandro Lamas.



Leandro Lamas e Xosé Neira Vilas na presentación do libro.


UNHA MAGNÍFICA NOVELA DE INTRIGA PSICOLÓXICA: "Europa Express", de ANDREA MACEIRAS

$
0
0





                      ANDREA  MACEIRAS


                      Europa Express

                      Edicións Xerais de Galicia.

                       Col. Fóra de Xogo.

                       2015

    
   
     
     De novo, un libro de Andrea Maceiras.  De novo, unha proposta de literatura ben escrita. De novo, un pracer enorme entrar no mundo que nos propón a escritora.
     Unha novela, Europa Express, gañadora do Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil 2015, que aposta pola boa literatura. Esa literatura que lectores en formación deben demandar para ir acadando esa madurez en materia literaria. Porque Europa Express está editada en Fóra de Xogo (Edicións Xerais), pero Europa Expressé unha novela para adultos e para todos aqueles que se queiran achegar á palabra ben empregada. Isto é algo constante na brillante traxectoria de Andrea Maceiras.
Andrea Maceiras

     Estamos diante dun relato coral, que se move entre dous planos: dez anos antes e na actualidade. Os capítulos van alternado a voz narradora: a terceira persoa cando se rememora o tempo pasado e a voz dos diferentes protagonistas (1ª persoa) no momento actual. Unha estrutura moi ben deseñada que presenta ademais a historia en tres bloques: I. Sennotificación de recibo.II. Xiro Postal. III. Franqueo en destino.
     Dez anos atrás, ao remataren o bacharelato, sete mozos viaxan xuntos por Europa en Interrail. Unha viaxe que os vai abrir a realidade da vida, á complexidade das relacións persoais e á procura do amor nunha situación nova que compartirán  á marxe do ambiente familiar.
     

     A traxedia acompaña o remate desa viaxe, aparecen as dúbidas, algúns deles cuestionan a vida actual, mentres o espírito de Xacobe  latexa no máis íntimo. Procuran as causas de algo que está dentro deles, aínda que talvez intenten esquecer, temen as respostas e mesmo Aroa é reticente de revolver no pasado.
     
     Malia isto, Nico, un deles, organizará unha festa de reencontró, tras dar cunha  postal en Berguen que lle revelará certa información que o desacouga e que o levará a plantearse que ocorreu naquel fatídico acontecemento. Con máis ou menos ganas, os demais aceptan o convite e aparecerán as múltiples visións da vida.
     
Vista de Praga

     Encántanme as novelas psicolóxicas cando están ben escritas e ben artelladas. Europa Express cumpre con todas as características que lles esixo. O relato vai medrando a medida que te internas nel, cunha alternancia de lugares, personaxes e tempos narrativos que lle dan consistencia. Non perde endexamais o interese, pois a intriga está moi ben levada e queda moi ben descrita a esencia da mocidade. Esa esencia que perdura na memoria dos protagonistas malia semellar efémera.

     Un libro para gozar. Unha desas obras que te reconcilian cos seres humanos e coa boa literatura. Unha obra que salienta a forza da palabra. Unha palabra que marcará a necesidade de poner en orde os pensamentos. Unha obra para reflexionar e para sentir o vento acariciador da liberdade tanto interna coma  externa das persoas.
     Un verdadeiro pracer perderse entre as súas páxinas.
     Parabéns para a autora.


                                                                                                                             ANTONIO  GARCÍA  TEIJEIRO

UN TEXTO HERMOSO, POÉTICO, DE JUAN CARLOS MARTÍN RAMOS, CON EL QUE PRESENTÓ "EN LA CUNA DEL MAR" DE ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO

$
0
0




                      PRESENTACIÓN DE “EN LA CUNA DEL MAR
                   (Vigo, 12-XI-15)


                                                                              JUAN CARLOS MARTÍN RAMOS
     
     


      Diego non coñecía o mar. O pai, Santiago Kovadloff, levouno a descubrilo.
Viaxaron ao sur.
El, o mar, estaba máis alá das altas dunas, agardando.
Cando o rapaz e mais o seu pai alcanzaron por fin aqueles cumios de area, despois de tanto camiñar, o mar estralou perante os seus ollos. E foi tanta a inmensidade do mar, e tanto o seu fulgor, que o neno ficou mudo pola fermosura.
E cando por fin conseguiu falar, tremendo, tatexando, pediu ao seu pai:
- Axúdame a mirar!
Eduardo Galeano

Esta es la traducción al gallego que AGT hizo hace algún tiempo de un texto titulado “La función del arte”, perteneciente a “El libro de los abrazos”, de Eduardo Galeano.

- ¡Ayúdame a mirar!, dice el niño a su padre.
- ¡Ayúdame a mirar!, dice el lector al poeta.

Sin duda, como dice la mayoría de la gente que dice estas cosas, incluido el propio Galeano, lo más importante para un poeta, o para cualquier artista, es aprender a mirar.

AGT no sólo ha aprendido a mirar.
Asomarse a los ojos de los demás le ha enseñado a tener una mirada propia.
Por eso, nadie mejor que él para ayudarnos a mirar el mar.

                                      Olas con azúcar.
                                      Algas en los versos.
                                      Nubes en la playa.
                                      Mar que besa el viento.

                                               *                *               *                *              *                   *

Antes de escribir “En la cuna del mar”, el libro que hoy presentamos, AGT ya era un poeta del mar, un poeta que escribía en gallego y en castellano al dictado del mar, un poeta-verso en popa a toda vela. Abres cualquiera de sus libros y te salpica la espuma. Paladeas sus palabras, sus versos, y en la lengua se te queda el sabor de la sal de su sensibilidad y de su música.

No podía ser de otra forma. AGT fue también, como Luis Eduardo Aute, ese niño que miraba el mar.
Aute. El niño que miraba el mar

Antonio dio sus primeros pasos en las antiguas dunas de Samil. Aprendió a mirar el horizonte leyendo la silueta de las Islas Cíes. Cuando de niño iba camino de la escuela, todas las calles por las que intentaba escaparse conducían al mar.

Dice el escritor gallego -y para mí queridísimo- Juan Farias, en su libro “Los caminos de la Luna”, que si encuentras una caracola es que has tenido la suerte de encontrarla
Juan Farias


     Pues bien, hace mucho tiempo, AGT tuvo la suerte de encontrar una caracola en una playa de Vigo y escuchar en ella los primeros silencios, los primeros versos, las primeras canciones.

                                      ¡A galopar,
                                      a galopar
                               hasta enterrarlos en el mar!,

le cantó una vez al oído la voz profunda, comprometida y rebelde de la caracola.

¿Le habéis mirado bien? Su melena y su barba blancas son sin duda las de un poeta. También podrían ser las de un melancólico y polvoriento cantante de country llamado, por ejemplo, Bob, o incluso le permitirían ir a la moda en la corte francesa del siglo XVII bajo el sombrero emplumado de un valeroso mosquetero. Pero fijaros bien y caeréis en la cuenta de que,  su melena y su barba blancas, a quien de verdad nos trae a la memoria es al mismísimo dios Neptuno.

                                               *             *             *                    *                     *

Así es. AGT es un poeta del mar. Pero el mar ya estaba ahí cuando él llegó. Por eso, antes que en sus versos, el mar ha sido tema y argumento, personaje y paisaje, símbolo y metáfora en la obra de otros grandes poetas.

Para demostrar mi tesis, me voy a permitir el lujo necesario de nombrar aquí a Rafael Alberti. Otro poeta del mar. ¡Otro con melena blanca!

Antonio, que además tuvo la suerte de ser su amigo, le ha dedicado varios poemas. Uno de ellos nos lo trae una ola hasta la última página de “En la cuna del mar”.

Antonio y Rafael, dos poetas del mar. La pasión por el mar entrelaza sus versos, la pasión por la poesía entrecruzó sus vidas.

*               *                 *                *                        *

He querido, además, detenerme unos instantes en la figura de Rafael Alberti para poder decir que los homenajes públicos e impresos a otros poetas son una constante en la obra de AGT. En realidad, lo que hace Antonio es mucho más que un homenaje, es una saludable y apasionada estrategia para que la poesía de estos autores siga viva entre los lectores más jóvenes, una sabia y generosa artimaña poética para dejar claro que los versos que ahora se escriben nunca se habrían escrito sin el magisterio de los grandes poetas que nos precedieron.

El propio título, “En la cuna del mar”, procede de un poema del libro que homenajea a otro de nuestros grandes poetas, Miguel Hernández, y nos trae a la memoria y al corazón los conmovedores versos de “Nanas de la cebolla”.

*                 *               *                       *                        *

De la misma forma que Rafael Alberti o Miguel Hernández son una referencia imprescindible para los poetas que vinieron después, la poesía de AGT es una referencia permanente para quienes escribimos con la intención de que los lectores más jóvenes se acerquen al mundo de la poesía.

La aparición de un nuevo poemario para niños y otros lectores de cualquier edad de AGT, ya sea en gallego o en castellano, es una nueva oportunidad para comprobar que la llamada poesía infantil puede y debe ser en primer lugar verdadera poesía.

Como dice Antonio, no podemos permitir que los niños y las niñas vivan de espaldas a la poesía, tenemos que conseguir que se filtre a través de su piel para que les llegue al corazón.

                                               *                       *                  *                       *                     *

Os puedo asegurar que “En la cuna del mar” es un libro que se filtra a través de la piel y nos llega al corazón.

Es un libro para ser leído por los ojos de un niño (y donde digo “niño” digo “niña”). Es un libro para ser leído por quien aún conserva la mirada del niño que fue. Es un libro para ser leído por cualquier adulto que aún no ha perdido la esperanza de convertirse en la persona que siempre quiso ser.

Es un libro para leer cerca del mar. Y, afortunadamente para quienes vivimos varados en el centro de la Península, es un libro para leer lejos del mar.

Al fin y al cabo, ¿dónde está el mar?

Está aquí al lado, a la vuelta de la esquina. Está en nuestra infancia, en nuestros sueños. Está en la pantalla de un viejo cine de verano, en las páginas amarillentas de un libro de mi abuela donde el joven Jim navegaba a bordo de La Hispaniola. El mar está dentro de nosotros, desencadenando tormentas y naufragios, acariciando la arena blanca de un lejano paraíso.¡Silencio!, porque el mar está dormido dentro de su cuna. ¡Mirad a lo lejos!, porque el mar está escondido detrás del horizonte. El mar, el mar, el mar, siempre el mar, va y viene sin salirse de las páginas de este libro, estalla en cada poema, nos sumerge en cada verso, escribe de su puño y letra en la arena de la playa cada palabra.

El mar puede acompañarnos a cualquier parte. Ya nos lo dice Antonio.

La niña tiene en sus manos
mil caracolas
para escuchar
en su casa
el mar  a solas.


Punto y aparte, porque no voy a hablar más de la poesía de AGT. No hay tiempo y, además, no quiero desvelar todos los secretos que hay guardados
bajo la almohada de la cuna del mar, no quiero ser multitud en la intimidad de ese momento irrepetible que le espera a cada lector que se adentre de puntillas, por primera vez, en el mar de palabras de este hermoso libro.

No, no voy a hablar más de Antonio. Pero, eso sí, tendré que respirar muy hondo y contener el aire el tiempo suficiente para sumergirme en las aguas profundas, mágicas y misteriosas, de otro mar. El mar que ha imaginado Xosé Cobas. El mar que Xosé Cobas ha soñado para que los lectores lo hagamos realidad.

Un mar que ha surgido de los versos de AGT. Pero ¿el mar de Xosé Cobas es el mismo mar del que nos habla AGT en sus versos? Naturalmente que sí. Naturalmente que no.

Xosé Cobas ha buceado entre las palabras de Antonio, se ha enfrentado a la inmensidad de ese mar, luchando contra los elementos intangibles de la poesía, contra el oleaje de su música, contra el vendaval de sus significados, contra sus brumas metafóricas, y ha tenido que nadar solo, sin más tabla de salvación que su propia sensibilidad, su creatividad, su experiencia y su talento. Ha tenido que nadar mar adentro hasta que perdió de vista las palabras de Antonio y las pudo convertir en poemas visuales nuevos y sorprendentes, hasta que consiguió que el mar de Antonio fuera su propio mar.
Xosé Cobas

Pero lo más importante para el lector es que, dentro de las páginas del libro, el mar de Xosé Cobas y el mar de AGT entremezclan sus olas, entrelazan sus miradas -las palabras de uno y las imágenes de otro- y se funden en un mismo mar, se transforman en este libro que acaba de llegar a nuestras manos, “En la cuna del mar”.

                                               *              *             *                 *                   *                 *

He dejado para el final lo que posiblemente tendría que haber sido el preámbulo de mi intervención. Posiblemente, en vez de terminar así, tendría que haber empezado diciendo:

Esta tarde, aquí en Vigo, en esta Escuela de Artes y Oficios, donde se mezcla la sangre de la creación con el sudor del trabajo bien hecho, estamos inaugurando una colección de poesía ilustrada. Otros inauguran aeropuertos sin aviones o mojones sin autopista. Nosotros, sin embargo, todos los que estamos hoy aquí bajo la  mirada expectante de los libros de esta histórica hemeroteca, inauguramos juntos una colección de poesía ilustrada con mucha, mucha poesía y mucha, mucha ilustración.

De esquerda a dereita: Teresa Zatarain, Xosé Cobas, AGT e Juan Carlos Martín Ramos.

La colección se llama “Hilo de cometa”. Su nombre parece frágil, ligero, huidizo. Nada más lejos de la verdad. La cometa de la poesía vuela muy alto.
Es viajera, aventurera, y a la vez es fuerte, valerosa, comprometida. La cometa de la poesía es una superviviente. Su aparente fragilidad es el secreto de su fortaleza para volar entre las nubes, para enfrentarse a los vientos más feroces y despiadados.

La cometa de la poesía sabe volar sola si es necesario. Pero tenemos la suerte de que, en este caso, “Hilo de cometa” vuela atada a los sueños de Teresa Zataraín, su creadora y editora, intrépida capitana de Creotz Ediciones. Y estoy seguro de que ni Teresa ni nadie que se acerque a esta colección de poesía va a permitir que el hilo de esta cometa se escape de sus manos.
Paz Raña, lendo uns poemas do libro

Y ya que he terminado por el principio, voy a poner punto final a mi intervención con una advertencia previa.

Cuando abráis el libro de Antonio, cuando abráis el libro de Antonio, de Xosé y de Teresa, ¡atención!, escucharéis el mar, veréis el mar, leeréis el mar. Cada lector, cada lectora, será el mascarón de proa de un barco que navegará por el mar inmenso, abierto y libre de la poesía.


Muchas gracias.




ESCAPARATE POÉTICO ( LXIV) Rosa Enríquez

$
0
0



                                    ROSA  ENRÍQUEZ (A Rúa- Ourense-, 1969)

    

     
          HAI TAN SÓ DOUS DÍAS QUE MARCHOU
pero parece moito más / meses talvez.
lembro a súa boca na miña e o movemento dos beizos
despois/ ao falarmos do noso bico.
veñen entón á miña mente as palabras de fouad el-etr
sobre a boca desexada: (…) je regardais les paroles qui/ sortaient
 de sa bouche seulement en pensé comme des longs cils de soie…

Rosa Enríquez
creo que as bocas da xente que desexamos son todo un misterio
malia abriren coma grotas. adoramos como tiran de nós.
daquela imos cara á boca
pelexamos coa súa lingua gorentosa.
ao envurullármonos nela
aumenta o desexo: queremos máis
desa cavidade que nos busca.
arelamos o corpo
ao que pertence.


     

          AÍNDA QUE TALVEZ ESCRIBA
para saber máis de min
e desenmascarar as mentiras
ocultas nas feridas máis abertas.
xa o dicía rilke naquelas cartas:
mire vostede cara a dentro.
e tiña razón. haberá que envorcar
cara á fóra iso que a pel murmura
o que renxe e estala
e se mostra sen mostrarse
o que está no cume pero non vemos
o que ocupa toda a superficie
e non sempre se recoñece en chamas.



     

          FALA ENTÓN DA BELEZA
da rosa infinita que renxe na noite
da danza vigorosa que racha a vontade
de cómo pode perder todas as follas
e ser aínda fermosa sen que isto se aprecie
nin sequera por aqueles que a cantaron
arrastrando o corpo inflamado
para suplicarlle piedade.

e así é como ela se sente
        -  coido eu -
ao anticiparse ao abandono/ tirada atrás
entre o cascallo das ciudades grandes.
envolta no ar dos días sucesivos.
metida nunha cunca de café.
apesarada pola visión decepcionante
dun futuro terríbel.
podes verme? –pregunta de socato.
si –dígolle- podo verte.
mais/ podes verme de verdade?



  (Do libro  Historia do meu corpo en labaradas / Historia de mi cuerpo en llamas, editado pola Editorial Neopâtria. 2015)




                                        Rosa Enríquez cóntanos as tres razóns fundamentais polas que comezou a escribir.

A LUZ DAS PALABRAS ( 49 ) Luís Valle

$
0
0






O PRIMEIRO, O NOME
que  baixo ti latexa.

Logo, a beira das cousas,
a luz doída
                  e o rego
                  sobre as terras.

Ao final,
              o xardín roto.

     Este foi o primeiro poema que lin de Luís Valle (Lugo, 1977). Axiña me decatei de que estaba diante dun poeta que me interesaba. Pertence ao libro A caída, co que gañou o VII Premio Caixanova 2008. Un libro que arrecende a haiku sen haber moitos nel. Un libro formalmente sinxelo, pero dunha fondura que emociona. Poesía espida de ornamentos, a de Luís, mais dunha intensidade que fai encoller o corazón do lector.

Luís  Valle

DE TI QUÉDAME
                             o oco
inmensamente
namorado.

Pois
       en verdade baleiras
       o excremento
       de min mesmo.

     Converteuse nun dos poetas aos que sempre acudo cando preciso ordenar os meus pensamentos, resolver conflitos e dominar os meus sentimentos.
     
     Defíneo moi ben Darío Xohán Cabana no Limiar do poemario cando di “que é capaz de lograr esa concisión emocional” que o lector ou lectora atopará na lectura dos seus versos. Mágoa de non ter Zigurat, onde, segundo Darío Xohán Cabana, se atopan bastantes dos haikus máis exquisitos que el tiña lido.
     
     Pero ese libro marabilloso que escribiu con ilustracións de Baldo Ramos (outro magnífico poeta), Trona, o merlo (Barbantesa, 2015), empuxoume a mergullarme naquela poesía que era descoñecida para min. E fíxenme con Fedor, co que gañou o Premio Eusebio Lorenzo Baleirón na súa vixésimo terceira edición (Sotelo Blanco, 2011) e co Caderno do mendigo (Barbantesa), tamén publicado nese mesmo ano. Rendido fiquei diante do seu discurso poético; un discurso poético sólido que vai dirixido, coma unha frecha, directo ao corazón.




BONECA DE TRAPO DO ENGANO
teño calos nos ollos de verte
morrer. No meu corazón arden as
pombas fartas.
     
     
     Estes versos de Fedor son un exemplo da poesía impactante do autor, na que, ademais do amor soñado ou vivido, está moi presente a morte e eses lugares fríos, ás veces ignotos,  cara a onde se dirixe o ser humano.




O CEO ESFÍASE
as chaves
do mediodía.
                    Caen
as achas afiadas
no corazón
dos Magos;
                 caen
os paquetes baleiros.

     
     Un poema, este, tirado do Caderno do mendigo, que continúa a liña trazada polos libros anteriores. O amor arelado, as ansias vitais e íntimas, a ira que produce a realidade, as imaxes feridas e ferintes…atópanse nun poemario de “tristeza dixerida”.
    
     Ben, pois xa está dito. Luís Valle é quen de facer que te sintas próximo aos seus versos, de que te inqueden, de que os mastigues unha e outra vez e que descubras neles todos os sabores que conteñen.

     
     Non podía faltar un poeta así nesta sección de Versos e aloumiños. E como é un innovador incansable, decidiu enviarme este impresionante foto-poema.
      
     Para este blog-revista é un luxo que Luís, a súa pegada, fique aquí n ´A luz das palabras. E nós agradecémosllo de corazón.

     
     Gozade da foto-poema. Gozade da súa poesía.




                                                                                      Luís  Valle


ESCAPARATE POÉTICO (LXV) HAIKUS. Varios autores

$
0
0




                     VARIOS  AUTORES



                                   HAIKUS







A pesar del frío,
las peonías, desnudas y sin hojas,
florecen.
                             
   SHARAI








Con autoridad vana,
el búho real aguarda
con los ojos como platos en pleno día.

 KAIKYO


                  



Siluetas de peces
bajo el hielo.
Cormoranes mortificados.

     TANGAN






El río atraviesa
en una línea oscura
los campos nevados.

 BONCHÕ                






La escoba
olvida la nieve
mientras barre el jardín.

BASHÕ                     







La lluvia generosa
ha devuelto la vida
a las algas secas de la playa.

  BUSON




(Del libro Haikus clásicos. La mejor poesía japonesa, editado por Blume. Edición en rústica, 2015).  Trad. de Remedios Diéguez Diéguez)

" O EFECTO TRANSFORMADOR DA LECTURA" : NOVO ARTIGO DE PEDRO CERRILLO PARA "VERSOS E ALOUMIÑOS".

$
0
0

Pedro Cerrillo
De novo, no noso blog-revista, a palabra reflexiva, a palabra sabia dunha persoa que non debemos perder de vista.
     Sempre hai que ter preto de nós a Pedro C. Cerrillo Torremocha, porque nos axuda a comprender o valor da palabra escrita, da palabra oral. Sempre nos axuda a reflexionar sobre as consecuencias do hábito lector, ese acto íntimo que nos produce un inmenso pracer a todos os que temos a literatura como un hábito vital.
     Sobre o efecto transformador da lectura e sobre a censura e a súa irracionalidade  vai este texto que, unha vez máis, nos permitiu reproducir o catedrático da UCLM. Desta volta coa magnífica tradución da profesora Alba Piñeiro Estévez.


     Versos e aloumiños séntese moi honrado de ofrecer aos seus lectores e lectoras unas liñas cheas de claridade e acerto.



    O efecto transformador da lectura

                                                            PEDRO C. CERRILLO TORREMOCHA


Nalgún lugar xa teño escrito que a lectura non pode cambiar o mundo, pero si as persoas, e estas, coas súas accións e intervencións, poden axudar a facer un mundo mellor, máis solidario, máis libre, máis crítico e máis xusto. Se a lectura non tivese esa capacidade transformadora que pode provocar nos lectores emocións, reaccións ou respostas endexamais vividas antes, os ditadores non a verían coma un perigo e coma unha ameaza para os seus poderes autárquicos.
 
O ditador xeneral Videla
     A historia da humanidade está chea de momentos nos que libros e mais lectores foron censurados e perseguidos,encarcerados e asasinados; nuns casos, dende posicións institucionais de forza (a Inquisición, tanto en España coma en América, as ditaduras  de Videla en Arxentina, de Pinochet en Chile ou de Salazar en Portugal; que dicir de Franco na España do 39 ao 75 do século pasado!, diversas igrexas,…);noutros casos, as censuras e persecucións producíronse contra escritores ou libros concretos:
Salman Rushdie, Roberto Cotroneo, Orhan Pamuk,…
     
Orhan Pamuk
     Aínda hoxe son visibles na rede auténticaslistas de libros prohibidos para os que son membros  dalgunhas "grupo-seitas", listas que funcionan coma guías lectoras marcadas en vermello que eviten "contaminacións" indesexadas: por iso, non poden ler a Sartre, a Camus, a Nietzche, a García Márquez ou a… Quevedo!
     Que desperdiciointelectual!

     Os que prohibendeterminadas lecturas están provocando no lector intelixente o inmediato desexo de acceder ao libro prohibido. E, en calquera caso, os que deciden tal ou cal prohibición probablemente non teñan lido o libro prohibido; e, se o fixeron , dende logo non o entenderon. A estulticia do censor non ten límites, porque prohibir ler é como poñerlle  cancelas ao campo, xa que a lectura é un acto individual, que pertence á esfera do privado; é coma se quen quere prohibir decidise prohibir amar, ou soñar… é imposible! A quen le, ama ou soña, poden perseguilo,represalialo,condenalo, pero non poden evitar que siga lendo (aínda que só sexa na súa memoria), amando (aínda que só sexa no seu recordo), ou soñando (aínda que só sexa na súa imaxinación, mesmo en estado devixilia).
Gabriel García Márquez
     A capacidade transformadora da literatura (na que muíños de vento poden ser vistos coma xigantes ou unha sinxela cabazaconverterse na máis fascinante carroza) é a incontestable razón pola que nada nin ninguén evitarán que lectores e libros teñan longavida, tanta coma longaé a súa historia pasada.




"UN POCO DE MAGIA, POR FAVOR", de ALFREDO GÓMEZ CERDÁ : una carta muy especial para los Reyes Magos.

$
0
0




              UN POCO DE MAGIA, POR FAVOR

                                                                                           
                                                                                                       Alfredo Gómez  Cerdá




Hace algunos años escribí un cuento que se editó en el disco "Cuentos de los Tres Colores" (RTVE-Música). Se reunieron dieciséis textos de distintos escritores, leídos por voces famosas (Julio César Iglesias, Ana García Castellano, Andrés Aberasturi, Paloma Lago, Pedro Piqueras, Luis del Olmo, Carmen Martín Anguita...) Imagino que el disco será sencillamente inencontrable.

     
     Creo que es el momento apropiado para rescatar mi cuento, que se titula UN POCO DE MAGIA, POR FAVOR, y que solo es una sencilla carta a los Reyes Magos.




"Queridos Reyes Magos, me llamo Luis y os escribo personalmente por primera vez. Otros años la carta la escribían mis padres. Aunque me ha costado mucho trabajo, he aprendido a leer y a escribir.

   Soy sordo de nacimiento y, por eso, no sé lo que son los sonidos. Mis padres y profesores se esfuerzan en explicármelo y no pasa un solo día sin que yo trate de imaginármelos.

   Sé que los sonidos nos rodean por todas partes, aunque yo no pueda oírlos. También sé que las palabras que ahora estoy escribiendo en este papel pueden pronunciarse en voz alta y entonces vuelan de unas personas a otras. 

   Sé que los pájaros cantan en las ramas de los árboles, o que en días de tormenta, tras el relámpago, retumba el trueno. O que cuando llora mi hermana, que solo tiene tres meses, revoluciona toda la casa. O que mis padres a veces escuchan un sonido muy bonito llamado música.

   También sé que los trenes producen un sonido muy fuerte, que mi madre llama estruendo. Vivimos muy cerca de las vías. A mí me gusta asomarme a la ventana de mi habitación para contemplar los trenes que van y vienen. 

   Mi favorito es el tren de mercancías de las diez. No va pintado con colores llamativos ni los vagones están iluminados por dentro. Si la noche es cerrada, apenas puede vérsele. Es tan largo que a veces parece que nunca va a terminar de pasar.

   Es el que más sonido produce. Yo pego mi cara al cristal y pongo mis manos abiertas en la pared, a ambos lados de la ventana, para sentir así las vibraciones.

   Queridos Reyes Magos, los niños como yo os escriben cartas año tras año para pediros juguetes, sobre todo juguetes. ¿Y por qué solo juguetes?, me pregunto. Vosotros sois magos. Lo dice hasta vuestro nombre. Yo creo que sois los mejores magos del mundo, sobre todo porque lleváis más de dos mil años siéndolo.

   Por eso, no quiero pediros juguetes en mi carta, sino que hagáis un poco de magia conmigo, solo un poco. Mis padres ya me han advertido que uno no debe ser egoísta ni acaparador a la hora de escribir a los Reyes Magos. Yo no quiero serlo.

   No deseo ningún juguete. Por favor, solo haced un poco de magia conmigo. A vosotros no os resultará complicado. Lo que os pido es que me permitáis oír el sonido del tren de mercancías de las diez. Solo eso. Pero no quiero ser egoísta. Me conformaré con que me permitáis oír ese sonido una vez. Solamente una vez. Nada más que una vez.

   Mientras os escribo estas palabras siento que los nervios empiezan a apoderarse de mí. Ya estoy ansioso esperando vuestro día, o mejor dicho, vuestra noche.

   A las diez en punto estaré junto a la ventana de mi habitación, con las manos apoyadas en las paredes y la cara aplastada contra el cristal, esperando que se produzca la magia.


   Para mí será el momento más feliz de mi vida. Y a vosotros... ¡os resultará tan sencillo hacerlo!"




UN NOVO LIBRO INFANTIL DE MARCOS CALVEIRO: "Unha casiña branca".

$
0
0

MARCOS CALVEIRO  

"Unha casiña branca"

Edición Xerais.
Col. Sopa de Libros.

2015




Marcos Calveiroé un autor que combina tres características na súa escrita: un bo gusto pola palabra, un carácter de denuncia e unha  grande orixinalidade  nos temas que escolle.
     Unha casiña branca (Ed. Xerais. Col. Sopa de libros) cumpre eses tres rasgos e moito máis. Porque esta narración conta unha boa historia, os personaxes están moi ben configurados e obrígate a que penses no que nela se conta.
     
     Onde se desenvolve esta historia?  Pois nun vertedoiro  infindo onde as dunas e as cárcavas de lixo se suceden unha tras outra ata onde o ollar máis aguzado alcanza. Un lugar onde hai trebellos de todo tipo, polo que corrican milleiros de bechos noxentos e no que, ao lonxe, se escoitan arrepiantes ruídos mecánicos.
     
         Neste lugar tan especial aparece, saíndo do interior dun frigorífico un neno de cabelo crecho, cuns enormes auriculares e cunha radio nas mans con dous altofalantes. É NenoRadio. Tamén no vertedoiro, entre guindastres, luz de focos e demais lixo, dun bidón xorde unha rapaza cunha lanterna, que leva na cabeza unha vella pucha de aviador e ten as fazulas tisnadas. É NenaPilas. Os dous rapaces van ter discusións, conversas moi irónicas e reflexións sobre a familia, os adultos e certas lembranzas. Ambos teñen os seus obxectivos, polo que o relato dá paso a unha aventura nun medio descoñecido e, sobre todo, hostil. Alí viven tamén os Leiróns, unhas figuras de aspecto sinistro, con uniformes militares, que escravizan a todos os que caen nas súas gadoupas.Son os donos deste espazo que os envolve. Un terceiro personaxe, entre entrañable e misterioso, entra en escena: Matusalén. É un xigante que xorde entre as sombras, cun estraño casco que lle cobre o rostro, botas de esquiador e un mono de camuflaxe. Vai protexelos e unirse a eles, malia a desconfianza da rapaza, os intres de dúbida de Radio e o sorprendente da súa aparición.
     
Marcos Calveiro
     Aventura chea de perigos, de pasos cara a diante e cara a atrás, sustos, traizóns que poden non selo, liortas …vanse sucedendo para deleite do lector que, algunhas veces, se sorprende polo rumbo que toman os acontecementos.
     
     Moito simbolismo hai neste libro. Os protagonistas camiñan con dificultade, deambulan entre o refugallo e descobren lugares con sombras ameazantes que os preocupan. Como se di no capítulo 3 da historia: O vertedoiro é infindo. O vertedoiro é o mundo. O mundo é infindo.  Cada personaxe vai na procura de algo. Unha casiña branca entre outras cousas. O lixo afoga. Xa non saben se haberá lugares sen inmundicia, pero eles non ceden. Eles intentan saír dese inferno.
     
     Unha obra diferente, chea de simbolismo, que naceu primeiro como obra de teatro infantil e que mudou nunha novela distinta e interesante.

      
Ilustración de Marcos Viso
     Salientar as ilustracións dun ilustrador excelente. Marcos Viso aplica a técnica do acrílico e de secuenciación de imaxes, que marcan un ritmo de seu  e que fai moi atraente a lectura plástica da novela. Unhas imaxes que provocan emocións e que lle van de marabilla ao texto.

                                                                                                                    ANTONIO  GARCÍA  TEIJEIRO

ESCAPARATE POÉTICO ( LXVI ) Miguel Ángel Alonso Diz

$
0
0





                       MIGUEL  ÁNGEL ALONSO  DIZ   (Madrid, 1976)





II      (fragmento)


O meu país
é unha habitación
perfectamente ordenada,
onde todas as cousas
Miguel Ángel Alonso Diz
teñen o seu sitio
e as fiestras están fechadas.

E nada se move sen permiso
e só o permitido avanza.

O po ten nomes
de escaso pelo
ou espesa barba.

E da capa de silencio
ninguén por medo fala.

O meu país
é unha habitación
grande como unha casa,
chea de libros vellos
escritos coa palabra ignorada.

Chea de ecos nas paredes,
chea de vergonza nas entrañas,
pintada con trazos de auto odio
e envexa enlatada.

O meu país
é unha habitación
que ten a súa propia fala,
tristes acenos de negras sombras
que agochan verdades silenciadas,

en caixóns que só se abren
cando se toca música exacta,
en oídos que só escoitan
a súa propia voz perfumada (…)


XXIII

Alén do silencio
camiña o meu verso
polas veas da terra,
coa ollada senlleira
dunha formiga
que se sabe efémera.

camiña con
palabras no peito
nos beizos tormenta,
verde lume nos ollos
que non dan tregua.

Alén do silencio
camiña e esperta,
o verso silandeiro
a palabra certa.

Acendendo noites
beliscando consciencias,
imaxinando portas
abrindo xanelas.

Camiña sen medo
entre a triste néboa.

Camiña sen medo
e as ás lle medran.




(Do libro  Retorno ao País dos Ananos sen moverse da habitación, editado por Q de Vian Cadernos, 2015)





                                                                 Vídeo-poema "En Galego" (Miguel A. Alonso Diz)

CATAVENTO DE POEMAS INFANTÍS (XLIII) María Rosa Serdio

$
0
0




                         MARÍA  ROSA  SERDIO  (Langreo, 1953)







ALAS  DE AMOR


Si fuéramos mariposas,
poco duraría el olvido…
María Rosa Serdio
   Subiría por el aire
   y bajaría contigo.

Cruzaríamos el puente,
   llegaríamos al río
en una armónica danza
   mientras durase el estío.

Sobre la col de la huerta
   gozaríamos del sol,
   en un abrazo de alas
   viviría nuestro amor…

Pero solo somos niños,
   niños de vuelo y arena,
   y como dos mariposas
   vamos juntos a la escuela.

Sobre el campo de las letras
   aprendemos del color,
   leemos a Federico…
   ¡Y soñamos nuestro amor!




TESOROS  DE BOLSILLO


Dos canicas y una perla,
   una margarita doble,
un trocito de canela,
   un caramelo de anís,
un palillo y una almendra,
   una hebra de hilo verde,
dos gomitas de pulsera,
   un verso por la memoria…
¡Y un par de ramas de menta
para que huelan las manos
   a dulce magia…
    en la escuela!




CUCURUCHOS


De lluvia o de menta,
de arroz o de sol…
   Decide tú el gusto,
   color y sabor.
Los hay de albahaca,
de nube o de voz,
   de sencillas flores
   o de corazón.
Hoy vendo baratos
helados y soy
   la que más vocea
   del mercado en flor.
¡Helados, muchachos,
helados de amor,
   sabor a canela
   menta y relimón,
que ya está el verano
en el corazón!



PASEO POR PONIENTE


Luce la playa
   nueva mantilla:
  blonda de espuma
    viste la orilla.
La peina el viento,
 la besa el agua…
Yo la recorro
¡arriba enaguas!
Chispea el sol
 que guiña un ojo.
 La excava un niño…
  ¿Busca tesoros!
Mira su arena
   llena de conchas…
   Viajan tranquilas
  en tre las olas.



                                               (Del libro Bolso de niebla, editado porPintar-Pintar Editorial, 2015)



DARDO POÉTICO (XXIX) OS MONODIÁLOGOS DE CLARA JANÉS

$
0
0




Cando abres a caixa de correo e ves un sobre cun libro de agasallo, sentes unha felicidade completa. Se quen cho manda é unha das poetas máis interesantes da literatura española, a emoción sobe. Iso  pasoume  coa miña querida e admirada Clara Janés.
     
Clara Janés
     Teño onda min un libro recén saído, La blanca forma de la fuga, editado pola Deputación de Valladolid e a Fundación Jorge Guillén.
     Unha alfaia literaria, dedicada pola autora co agarimo de todos os Nadais.
     Coñecina persoalmente en Granada (en La Zubia, concretamente). Engaioloume. E tiven a fortuna de presentala no ano 2011 no "Club Faro".
     Quéroa moito, moito. Admíroa moito, moito.
      

     ...también también la sombra/ pues aquel pájaro / busca el camino entre dos luces/ busca su esencia en el desvanecimiento...
      
     

     
     Neste poemario, Clara Janés explica que “segundo a tradición antiga o ouro “medra” pola influencia do sol. O ouro da poesía, en troques, pode “medrar” coa luz barutada e así, en Suecia, xurdiu unha das voces líricas máis importantes do século XX, a de Gunnar Ekelöf. E afirma a nosa poeta que foi lendo Diwan, o que a empurrou a un continuo diálogo (que ela chamou  monodiálogo) coa súa obra.
     O resultado destes diálogos é este poemario, La blanca forma de la fuga. Uns monodiálogos que andaban esparexidos por diversos cadernos e que comezou a rescatar en 2014.
    
Gunnar Ekelöf

  Velaquí unha das poéticas do autor sueco:
  
Daquela dixen para min:
Os únicos poetas que me interesan
son os que levan coidadosamente
con mans nerviosas
unha cunca chea de sangue
na que caeu unha pinga de leite
ou unha cunca chea de leite
na que caeu unha pinga de sangue…
Agora xa vin, agora quero ver
o firme apreixo dunha cunca chea ata o bordo
de auga de manancial.

Un pracer foi este acto para min


     Todo o que toca Clara Janés está revestido dun enorme interese. Cada proxecto que comeza resulta suxestivo. Unha gran poeta. Unha intelectual fonda e rigorosa, que nunca esquece a emoción en todo o que ofrece.
Leamos un dos poemas de La blanca forma de la fuga.



EL NEGRO

Grande es el mar de la muerte,
interminable la hilera de olas
                                       (Non serviam)

no es blanco
el que acoge
no es definitivo frío
frío ficticio
para fijar fugitivo dibujo
llevado por las olas
al no-tiempo
rigidez enemiga y cómplice
aquí mismo
camino del cero
absoluto
insondable
no-mar
negro




SIN TREGUA

Y uno tiene que empezar siempre desde los cimientos
Volver a empezar una y otra vez desde los cimientos
                                           (Strountes)

¿quién construye
con los restos del derrumbamiento?
no la piedra tallada como rosa
ni el arco
que llama al más allá
una ola azul
como esfera envuelta en niebla
se aleja hasta ser puro
movimiento
y acaso en ese flotar
el sueño vuelva a iniciarse
pétalo a pétalo.


                                                                          ANTONIO GARCÍA  TEIJEIRO                        

CRÍTICA DE MONTSE PENA PRESAS SOBRE "Lendo lendas, digo versos" NO NÚMERO 2 DA REVISTA DE LIX "CRIATURAS".

$
0
0


Acaba de aparecer o número 2 da revista de LIX galega CRIATURAS.
     Unha interesante publicación dixital galega e en galego coordinada por Ledicia Costas e Daniel Landesa e que ten un consello editorial de luxo formado por persoas moi significadas no eido literario infanto-xuvenil.
     
     Imprescindible achegarse a ela e saber algo máis de todo o que se publica no noso país, dos autores/as e ilustradores/as, dos acontecementos literarios e saborear os artigos que contén e que nos permiten entrar no interesante mundo da literatura para os pequenos que se fai en Galicia.

     Neste número podemos gozar dunhas fermosas ilustracións de Noemí López, dun artigo magnífico de Antonio Reigosasobre “As boas criaturas do nadal galego”, unha interesante achega a un proxecto que paga a pena coñecer como é “Espazo Lectura”, un cara a cara entre Antonio Manuel Fraga e Miguel Mosqueira, recensións e críticas de libros, ademais doutros moitos temas de interese.
     
     Entre os libros que se salientan neste número está o noso querido “Lendo lendas, digo versos”, do que a especialista en LIX Montse Pena Presasescribe unhas palabras que nos enchen de satisfacción.


     Reproducimos aquí a crítica, un traballo que Versos e aloumiños agradece profundamente.

Montse Pena Presas


Dos imprescindibles: Lendo lendas, digo versos de A. Reigosa, A. García Teijeiro e X. Cobas 


Este final de ano deixounos un dos mellores libros infantoxuvenís do 2015: Lendo lendas, digo versos, unha obra creada a seis mans por Antonio Reigosa (que se ocupa das narracións), Antonio García Teijeiro (como creador dos versos) e Xosé Cobas (que consegue trasladar ese poderoso mundo mítico a unhas imaxes particularmente evocadoras). 

     O principal acerto da obra, a súa innovación máis poderosa é precisamente a de acertar a reunir, nun só volumen, o inxente coñecemento de Reigosa do mundo da tradición popular galega, a axilidade rítmica e musical dos poemas de García Teijeiro e a facilidade de Cobas para levar ao lectorado cara a universos oníricos, nos que calquera suceso é posible. Tres voces consolidadas construíndo á vez para devir nunha plurisignificación que, non obstante, semella ter sido argallada tan só por un creador (tal é o encaixe que acada nestas páxinas o entrecruzamento xenérico). 
   
Nun acaído limiar, os autores explican que 
se decataron da ausencia de poemas protagonizados por personaxes míticos galegos de tradición popular, polo que se decidiron a embarcarse (e embarcarnos) nesta aventura. 
     Así, as lendas recollidas tentaron manter a súa forma máis pura (se ben se albisca o adobío da escrita precisa e retranqueira de Reigosa, que é sempre estilísticamente coidada); namentres que as composicións poéticas trasladaron o sucedido nos relatos ao verso. Porén, as estrofas de García Teijeiro (sen perder a esencia clásica deste poeta) non sempre se conforman con iso, senón que en ocasións xogan a engadir novos detalles á lenda, o que as fai aínda máis interesantes. Igualmente, a súa lóxica narratividade, acompañada da facilidade na comprensión (que se apoia precisamente no texto narrativo) pode supoñer un estímulo para aqueles e aquelas que aínda non se decataron (en palabras de Fran Alonso) de que “a poesía non morde” e que cómpre perderlle o medo ata retala. 

     A escolla de personaxes míticos e de lugares máxicos resulta tamén moi acaída. O texto privilexia seres ben coñecidos (como os reis ou as mouras), mais sen caer nos tópicos (o encontro con estes personaxes non supón inmediatamente un suceso malo ou bo, senón que serán os feitos posteriores o que determinarán isto). Canda estes caracteres aparecen outros quizais menos difundidos, pero con historias realmente sorprendentes e en moitos casos, moi descoñecidas. A sorte é que cada quen pode procurar o seu texto, o que máis lle suxire ou lle sorprenda, o que lle ensine ou lle evoque algo. 
      
     Quen isto escribe, queda con “As tres bestas da Charca de Alligal”, quizais polos poderes curativos que amosa ter a auga, quizais polo poder feminino manifesto no personaxe da meiga, quizais polo perigoso que é o mal de amores ou quizais pola suxerentísima ilustración que, nunha variación, aparece na portada. Porque unha besta pode ser fermosa, pois a tradición popular ensina, entre outras moitas cousas, que ás veces aparece o branco onde todo semella negro. 
      
     A suxestividade das ilustracións (entre o que vemos e o que pensamos, con grande capacidade para captar a fotografía do que non foi), os acaídos versos (que rematan, profundizan e matizan a un tempo) e as intrigantes lendas (recollidas coa palabra xusta e lixeira) acaban por conformar un volume imprescindible. Pola súa beleza formal, mais tamén pola súa variedade textual e pola súa (re)creación da propia tradición, Lendo lendas, digo versos debese ser un referente. Porque cómpre non esquecer que, antes de que existise palabra escrita, todas e todos escoitamos a maxia dunha voz que nos fixo soñar, mais tamén aprender. 

CATAVENTO DE POEMAS INFANTÍS ( XLIV) Carles Cano

$
0
0





                               CARLES  CANO  ( Valencia, 1957)




  
HIVERN



Carles Cano
Envoltat de boira,
sobre els raïls glaçats,
marxa el tren de la neu,
el fred i la tempestat.

En l´estació de l´hivern,
ningú no el vodria agafar,
si non fos pel Nadal, els Reis,
el Pare Noel i els regals.




DES  DE LA FINESTRA


Des de la finestra veig
un bocinet de mar.
És tan menut, tn petit,
que no cabria un calamar.

Però eixe trosset de blau,
a voltes boirós, imaginat,
és una escletxa, un túnel,
per on fugir escapat
quan em sotja l´angoixa,
el lent a-vor-ri-ment,
les muralles de rajoles,
els negres pressentiments.

De de la finestra veig
un bocinet de mar.
És tan menut, tan petit,
que no cabria un calamar.




QUÈ  ES POESIA?
 ( A Bécquer)


Què es poesía? Dius,
mentres claves el meu cos
amb una agulla a una cartolina.
Què es poesía? I tu m´ho preguntes?
Poesia era jo, tros de soca:
una papallona filant camins de colors
per un jardí en flor.


Ilustracións de Paco Giménez


A LA FONT ROJA  HI  HA UNA CABRA

A la Font Roja
hi ha una cabra,
boja,
pèl -roja,
escarxofada,
banyuda,
culicuapeluda.
Té quatre cabridets,
bojos,
pèl-rojos,
escarxofats,
banyuts,
culicuapelats.




(Do libro 29 poemes per al dia a dia i un per a la nit, editado por Edicions Bromera, 2015)



LAS IDEAS DE MARTIN LUTHER KING SOBRE EL JAZZ

$
0
0
Todos los años, hacia mediados del mes de enero, se celebra en Estados Unidos el Día de Martin Luther King, un icono de la lucha por la igualdad y los derechos civiles cuyas ideas, expresadas en sus excelentes discursos, no han perdido ni un ápice de su valor y de su actualidad. Por fortuna y por desgracia. Por fortuna, pues los contenidos de los discursos pronunciados por el Dr. King están dotados de una universalidad incomparable y deben ser leídos y estudiados como modelos de una filosofía que ayudó inequívocamente a cambiar la realidad de todo un grupo étnico durante tanto tiempo segregado, oprimido y discriminado. Y por desgracia, ya que tantos y tantos sucesos nefastos que continúan ocurriendo hoy en día nos hacen constatar que las cosas todavía no han cambiado hasta el punto en que deberían, que hay aún mucho camino por recorrer y que la luz de las palabras del Dr. King puede y debe servir para iluminar el camino en la oscuridad.


M.L. King con Harry Belafonte (izquierda)
Pues bien, entre los muchos discursos de King, se encuentra uno mucho menos conocido que aquél célebre acerca del sueño y de la cima de la montaña. Un discurso que estuvo sumido en el mayor misterio durante muchos años y que, al parecer, King escribió pero nunca llegó a pronunciar. Es, además, el único texto que tenemos en el que el activista objetivó sus ideas acerca del jazz. Fue escrito en 1964 para ser publicado como prefacio al programa del Festival de Jazz de Berlín de ese año, coincidiendo con una visita de King a Alemania. En este discurso, King concibe el jazz como catalizador de las transformaciones sociales que por entonces se estaban empezando a llevar a cabo, y hace hincapié en su valor social y espiritual, presentándolo como una música universal que refleja las necesidades y los deseos de todo ser humano con independencia de raza, geografía o ideología. Se trata, a la vez, de un valioso documento histórico y de una evidente muestra de la capacidad crítica de King sobre la música y el arte en general. Lo presento a continuación en mi propia traducción al español. El original en inglés puede leerse aquí.





Sobre la importancia del jazz

Dios ha creado muchas cosas a partir de la opresión. Ha dotado a sus criaturas de la capacidad de crear, y de esta capacidad han fluido las dulces canciones de tristeza y alegría que han permitido al hombre enfrentarse al medio ambiente y a muchas situaciones diferentes.

El jazz habla en nombre de la vida. El blues cuenta la historia de las dificultades de la vida, y si lo pensáis un momento, os daréis cuenta de que el blues pone música a las realidades más duras de la vida, alcanzando así una nueva esperanza y un sentido del triunfo.

Es una música triunfadora.

El jazz moderno ha continuado esta tradición, cantando las canciones de una existencia urbana más compleja. Cuando la vida misma no ofrece orden ni sentido, el músico crea un orden y un sentido a partir de los sonidos de la tierra que fluyen a través de su instrumento.

No es extraño que una gran parte de la búsqueda de la identidad de los negros americanos haya sido defendida por músicos de jazz. Mucho antes que los ensayistas y estudiosos modernos escribiesen sobre la identidad racial como problema en un mundo multirracial, los músicos estaban volviendo a sus raíces para afirmar aquello que se estaba despertando en el interior de sus almas.

Gran parte del poder de nuestro Movimiento por la Libertad en los Estados Unidos procede de esta música. Nos ha dado fuerzas con sus ritmos dulces cuando el valor empezaba a faltarnos. Nos ha calmado con sus ricas armonías cuando nuestros ánimos estaban bajos.

Y ahora el jazz se exporta al mundo entero. Porque en la lucha particular de los negros en América existe algo semejante a la lucha universal del hombre moderno. Todos sentimos el blues. Todos anhelamos encontrar un sentido. Todos necesitamos amar y ser amados. Todos necesitamos aplaudir y ser felices. Todos anhelamos la fe.

La música, especialmente esta amplia categoría llamada jazz, es un trampolín hacia todo ello.


Martin Luther King, 1964.


John Coltrane
Y, para concluir, como intento de poner una banda sonora a las palabras del Dr. King, conviene escuchar "Alabama", un tema compuesto e interpretado por John Coltrane pocos meses antes de la escritura de este discurso. La pieza está contenida en el disco Live at Birdland y está inspirada en el ritmo y en la cadencia de una intervención pública de King condenando un atentado del Ku Klux Klan contra una iglesia en Birmingham (Alabama) en el que fallecieron cuatro niños afroamericanos. El cuarteto lo completan McCoy Tyner al piano, Jimmy Garrison al contrabajo y Elvin Jones a la batería. Una auténtica joya que, como el discurso de King, está tan de actualidad hoy como cuando se grabó, hace ya más de medio siglo.

                                            ANTÓN GARCÍA-FERNÁNDEZ



A LUZ DAS PALABRAS (50) Beatriz Maceda Abeleira

$
0
0


Coñecina tras ler o magnífico libro O álbum de Garrincha, publicado pola editorial Galaxia na colección “Árbore”.
     
     

     
     Fútbol e, sobre todo, unha sensibilidade especial para tratar o tema da inmigración atopamos nas súas páxinas. O valor do ser humano como tal, e a necesidade de  integración na sociedade tan diversa que nos toca vivir están ben presentes na historia.  Literatura e valores da man.
     
   
Beatriz Maceda Abeleira
 
Beatriz Maceda Abeleira
é unha muller sensible a todo o que significa arte. Fai literatura porque o necesita. Ama a palabra literaria con paixón. Isto é algo que compartimos.
     
     E, coma min, a música forma parte da súa vida dun xeito intenso.

     Beatriz tiña que espallar a súa voz, a súa luz en Versos e aloumiños.  Aceptou encantada a nosa petición. Beatriz Maceda  Abeleira é xenerosa e escribiunos un texto fermoso. Un texto evocador, persoal con pingas de tenrura e jazz.

     
                                                   Gozade del, como merece.


A man de Miles Davis



“Non toques o que está, toca o que non está”  (Miles Davis)



As estalactitas de xeo colgaban dos tellados das casas. A Terra Chá era así en inverno. Miña nai metíame a cabeza nun gorro de lá que se chamaba “verdugo”, nome ben feo para un gorro de nena.
    
     Eu, iniciaba a viaxe diaria cara ao colexio cada día, como se fora o primeiro, e acostumaba a inventar o camiño. Cheguei a facelo montada nun unicornio que levaba unha estalagmita de xeo en forma de corno na cabeza.
    
     No medio do camiño estaba “el chalet”, o único en toda a vila, de aí que o chamara todo o mundo así.  Sempre pasaba por diante del apurando o paso.
    
     Unha tarde,volvín do colexio pola rúa que daba á parte de atrás da casa. No balcón, estaba sentado un home cun chapeu branco e da súa boca,saía fume como da cheminea dun tren. Quedei parada observándoo  e foi cando escoitei  aquela música.
    
     Anos mais tarde, merquei o meu primeiro disco de jazz, “Kind of blue” de Miles Davis.
     Blue and Green, era a peza que soaba nunha casa imaxinada para darlle máis  emoción  ao camiño.

                                                                                                BEATRIZ  MACEDA  ABELEIRA


ESCAPARATE POÉTICO (LXVII) Eloy Sánchez Rosillo (2)

$
0
0




                          ELOY  SÁNCHEZ  ROSILLO (2).  (Murcia, 1948)



EL INVIERNO


EL invierno está en mí. Ya no lo evito
y lo dejo acercarse. Hay que atenderlo,
escucharlo despacio, que nos cuente
sus historias tan viejas, que nos diga
Eloy Sánchez Rosillo
con las limpias palabras de su idioma
una tarde de lluvia o de sol frío,
una noche con nieve, una mañana
gélida junto a un fuego que sus manos
-para que entremos en calor un poco-
encienden en el bosque con destreza
mientras nos habla. Y el desasosiego
que en principio uno siente ante sus formas
y el gesto de su rostro adusto y grave,
desaparece al ver cuánta ternura
y cuánto amor, lo mismo que cualquiera,
bajo su capa esconde.




SOMBRAS  DE LUZ


QUE con estas palabras, como pude
-más el sustento de las ilusiones,
y el mirar a lo alto-,
dijese tantas cosas de la vida
mientras que yo encarnaba el existir,
fue poseerlo todo
y ser dichoso siempre,
hasta en el fondo mismo algunas veces
del dolor más terrible.
Cuanto veía, oía o respiraba,
pude abrazar o en su sabor fue mío,
lo que alcanzara a fabular y hacer,
acrecentó mi hacienda.
Y lo aventé sin tasa, lucro o cálculo;
sin derroche también,
pues no por esparcirlo
conocí privaciones: aumentaba,
al darla, la alta renta.
Y más que nunca
fui rico el día en que llegó esta sombra,
hecha de tanta luz,
a mis dominios.
No me perdí, pues me encontré en su adentro.
Un palacio encantado era –es- mi casa.
En él sueño.



INDICIOS

EN esta destemplanza bien urdida
(que no acierta a engañarme) de las últimas
jornadas de febrero, apuntan ya
atisbos ciertos de la hierba nueva
y oigo no sé qué risas de muchachas.




IMAGEN


LA mañana de marzo, como un templo
de cristal y de cúpulas doradas.
En esta abierta intimidad me adentro
con la fe que me tiembla en la mirada.



(Del libro Quién lo diría, editado por Tusquets Editores, 2015)





                                  Eloy  Sánchez  Rosillo recita el poema  "Un vado de agua"en el museo Ramón Gaya.
Viewing all 1127 articles
Browse latest View live